Μία γενική εικόνα της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα της κρίσης

 

Ομιλία προέδρου ΕΣΕΕ Βασ. Κορκίδη

Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί συνάδελφοι, Φίλες και Φίλοι,

Σας καλωσορίζω στην επίσημη παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης για το Ελληνικό Εμπόριο και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για το 2016.

Η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου είναι ένα έργο που οφείλεται στην άρτια συνεργασία του επιστημονικού προσωπικού του ΙΝΕΜΥ με τα στελέχη της ΕΣΕΕ. Τους ευχαριστώ λοιπόν από καρδιάς, γιατί κάνουν ένα πολύτιμο δώρο στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, γιατί κάθε χρόνο δημιουργούν ένα πραγματικά χρήσιμο εργαλείο για να μπορούμε να επικαιροποιούμε τον Εμπορικό Οδικό Χάρτη της χώρας.

Η Ετήσια Έκθεση έχει αναδειχθεί σε ένα έγκυρο και τεκμηριωμένο εργαλείο για τους ερευνητές, τους δημοσιολογούντες, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο και δηλώνει τη θέληση της ΕΣΕΕ για μια υπεύθυνη παρέμβαση στο δημόσιο διάλογο. Στα συμπεράσματα της Έκθεσης, αποτυπώνονται οι τάσεις της επόμενης χρονιάς, εντοπίζονται τα προβλήματα, αναζητούνται λύσεις και διαμορφώνονται οι προτάσεις μας, για να ασκούμε τεκμηριωμένες πιέσεις στα αρμόδια κυβερνητικά όργανα, αλλά και στους λεγόμενους «θεσμούς».

Η ελληνική ΜμΕ επιχειρηματικότητα τα τελευταία οκτώ χρόνια βρίσκεται στη δίνη μιας πρωτόγνωρης κρίσης που διαπερνά την καθαρά οικονομική διάσταση και επεκτείνεται σε όλα τα πεδία της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής μας. Μία κρίση που μας έχει στη κυριολεξία αποδεκατίσει. Μια κρίση που συνθλίβει το επιχειρείν, ανάμεσα στην αύξηση φόρων, τη μείωση τζίρου και τη χαμηλή παραγωγικότητα. Μια κρίση που έως τώρα καμία κυβέρνηση, για διαφορετικούς ίσως λόγους, δεν μπόρεσε τελικά να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια.

Η παρούσα κυβέρνηση έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα μπροστά της. Πρωτίστως, έχει την ευθύνη να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση εντός του έτους, να μεθοδεύσει τη σταδιακή ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, να προσδιορίσει από τώρα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους και με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τους πολίτες της χώρας. Πρέπει να κινηθούμε ξεκάθαρα προς τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας και την προοπτική επιστροφής στην πολυπόθητη, αλλά ακριβοθώρητη ανάπτυξη.

Στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να είναι καθόλα έτοιμη για να διεκδικήσει την απομείωση του χρέους, ώστε να δώσει ανάσα στην πραγματική οικονομία και να διαπραγματευτεί καθετί που έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των Ελλήνων φορολογουμένων. Πρέπει να επιμείνει με τεκμηριωμένο τρόπο στους «θεσμούς» ότι η κατάσταση σήμερα είναι οριακή. Να τονίσει ότι εάν η ελληνική οικονομία δεν αλλάξει σύντομα πρόσημο, τότε η «πραγματική οικονομία» δεν έχει καμία απολύτως τύχη. Ακόμα και τώρα, αν οι θεσμοί δεχτούν, υπό όρους και προϋποθέσεις τη διευθέτηση, θα κληθούμε να ανταποκριθούμε στις ρυθμίσεις ενός εξωτερικού και εσωτερικού χρέους πολύ «φτωχότεροι».

Πρέπει επίσης να ξεκαθαρίσει ότι κακώς τα εργασιακά είναι αυτή τη στιγμή στη κορυφαία θέση της διαπραγμάτευσης κυβέρνησης και «θεσμών». Δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης έως την ολοκλήρωση του προγράμματος, στο τέλος του 2018, διάστημα στο οποίο, κοινωνικοί εταίροι και κυβέρνηση μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε και να εναρμονίσουμε τα εργασιακά μας θέματα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και πρακτικές. Οτιδήποτε άλλο, δεν αφορά τους Έλληνες εργοδότες και εργαζόμενους, αλλά τους ξένους εργοδότες-επενδυτές που θα εξαγοράσουν μέσω των κόκκινων δανείων τις ελληνικές επιχειρήσεις και κυρίως αφορούν τις τράπεζες.

Όλα αυτά βεβαίως συμβαίνουν, επί τη βάσει ενός υπεραισιόδοξου Προϋπολογισμού για το 2017, με την έγκριση, βεβαίως, των δανειστών.

Εμείς, όμως, επειδή δεν συμμεριζόμαστε αυτή την αισιοδοξία, ούτε διαισθανόμαστε την προβλεπόμενη ανάπτυξη που περιγράφεται, θα περιμένουμε τα αποτελέσματα του 2016 για να διαπιστώσουμε, εάν το ΑΕΠ θα είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο από ό,τι προβλεπόταν, πόσο μικρότερο θα είναι το διαθέσιμο εισόδημα λόγω της υπερφορολόγησης, ποια θα είναι η περικοπή μισθών και συντάξεων, πόσες ακόμα λιγότερες επιχειρήσεις θα έχουμε λόγω «λουκέτων», ποιο θα είναι το ποσοστό ανεργίας και αδήλωτης εργασίας και σε ποια θέση κατάταξης θα βρεθούμε στην λίστα ανταγωνιστικότητας.

Η αύξηση του ΑΕΠ το 3ο τρίμηνο του έτους κατά 1,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό, ίσως να ανατρέψει τις προβλέψεις για ελαφρά συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας το 2016 κατά -0,3% και στοχεύει ακόμα και σε οριακό θετικό πρόσημο 0,1%. Η μεταβολή αυτή πράγματι σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα του δ´ τριμήνου, μπορεί να υπερκαλύψει την ύφεση του α’ εξαμήνου του 2016 και πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ από το ξεκίνημα του 2017.

Θεωρώ ότι όλοι, θέλουμε και ελπίζουμε, να δούμε το 2017 μια πραγματικά θετική στροφή της οικονομίας και όχι άλλη μία δημοσιονομική παρένθεση. Προϋπόθεση όμως για να υπάρξει, συνέχεια στο θετικό πρόσημο του τρίτου τριμήνου και μάλιστα σε βάθος διετίας, είναι η διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους των 230 δις ευρώ σε δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες, το οποίο σε συγκριτικά με τα 328 δις ευρώ του εξωτερικού χρέους και τα 176 δις ευρώ του ΑΕΠ, διογκώνεται συνεχώς και επικίνδυνα.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η ταχύτερη επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων που σχετίζονται με τη θέσπιση και λειτουργία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την σταθεροποίηση και σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς. Η επιστροφή στη ρευστότητα, η διαμόρφωση ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και κυρίως η μείωση της υπερφορολόγησης είναι τα βασικά προαπαιτούμενα των μικρομεσαίων απέναντι στις μνημονιακές πολιτικές λιτότητας.

Άλλωστε, από τα 36,8 δις ευρώ επιπλέον «μνημονιακών» φόρων, που επιβλήθηκαν από το 2010 μέχρι και σήμερα, εισπράχθηκαν από το δημόσιο 9,2 δις ευρώ λιγότερα, με το μέσο δηλωθέν εισόδημα το 2016, να έχει μειωθεί στα 5.546 ευρώ, εξ ού και η πίεση του ΔΝΤ για μείωση του αφορολόγητου στα επίπεδα των 5.000 ευρώ.

Η φορολογία ενσωματώνει αυτή τη στιγμή τις μεγαλύτερες αδικίες. Μάλιστα μέσα σε 60 ημέρες καλούμαστε να πληρώσουμε φόρους 8,1 δις ευρώ.

Δυστυχώς, ωστόσο, ο προϋπολογισμός του 2017 βασίζεται για άλλη μία φορά, σε νέα εισπρακτικά μέτρα που ανέρχονται ετησίως σε επιπλέον 2,6 δις ευρώ. Μέτρα που ούτε οι πολίτες, ούτε οι επιχειρήσεις αντέχουν.

Γιατί; Ας δούμε μαζί, τα πρόσφατα στοιχεία της Έκθεσης του ΙΝΕΜΥ, αλλά και της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:

Κατ΄αρχάς, από πέρυσι το εισόδημα των νοικοκυριών και η κατανάλωση μειώθηκαν αισθητά. Η ιδιωτική κατανάλωση μειώνεται για 7η συνεχόμενη χρονιά, επιφέροντας μεταξύ άλλων επιπτώσεις στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο. Ταυτόχρονα, η αποταμίευση συρρικνώθηκε, ενώ οι αναμενόμενες επενδύσεις δεν ήρθαν.

Πιο συγκεκριμένα, το 2015 σε σύγκριση με το 2014 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 5,5 δις ευρώ, από 120,3 δις ευρώ σε 114,8 δις ευρώ (-4,5%). Επιπλέον, σε βάθος τριετίας 2017-2019, οι τράπεζες καλούνται να διευθετήσουν από 41 έως 44 δις ευρώ, από τα 107,5 δις ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το γενικό σύνολο των επιχειρηματικών δανείων είναι 60 δις ευρώ, από αυτά 800 επιχειρήσεις έχουν ένα σύνολο κόκκινων δανείων 11 δις ευρώ, 6.000 επιχειρήσεις μεσαίου και μεγάλου μεγέθους οφείλουν τα 28,5 δις ευρώ.

Δηλαδή, περίπου τα 40 δις ευρώ τα οφείλουν μεγάλες για το μέγεθος της χώρας μας επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 20 δις ευρώ τα οφείλουν 120.000 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι, όπως προκύπτει από την Έκθεση για τις ΑΕ και ΕΠΕ, τα μεικτά κέρδη αυξήθηκαν οριακά για 2η συνεχή χρονιά (1,9%), ενώ το 2015 διαφαίνεται ανακοπή του κλίματος απο-επένδυσης στο εμπόριο. Οι συνολικές επενδύσεις από τις εμπορικές μεγάλες επιχειρήσεις κατέγραψαν μικρή αύξηση.

Πρέπει να δοθεί ένα τέλος στο καθεστώς παρατεταμένης ανασφάλειας σε πολίτες και επιχειρήσεις που δεν γνωρίζουν πότε, πως και με ποιον τελικά τρόπο θα ρυθμιστεί η αποπληρωμή των οφειλών τους. Σίγουρα πάντως τρομάζει το γεγονός ότι φτάνουμε στο δια ταύτα, αφού τουλάχιστον πέντε funds θα εγκριθούν από την ΤτΕ μέχρι 31/12/16 και μετά την άρση των όποιων κανονιστικών εμποδίων τον Μάρτιο, αναμένεται να ξεκινήσει μία πρωτόγνωρη κατάσταση τον Μάιο του 2017 με την αγορά των κόκκινων δανείων.

Η ΕΣΕΕ συμμετείχε στις συζητήσεις με το Υπουργείο Οικονομίας για τον «Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Χρεών Επιχειρήσεων & Ελεύθερων Επαγγελματιών». Καταθέσαμε τις απόψεις μας για ημι-αυτοποιημένη διαδικασία, τις ενστάσεις μας για την εξαίρεση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και τις προτάσεις μας για τη δυνατότητα ρύθμισης εκείνων των οφειλών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης από το 2009 και μετά, δηλαδή για τους “εντός κρίσης” οφειλέτες.

Για την αποτελεσματική διαχείριση των χρεών των επιχειρήσεων, πιστεύουμε ότι το πνεύμα της προσέγγισης δεν πρέπει να είναι τιμωρητικό αλλά υποστηρικτικό για την ανάκαμψη των οφειλετών και την αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους.

Κυρίες και κύριοι,

Τι πρέπει λοιπόν να γίνει; πως πρέπει να μεθοδεύσει η ελληνική κοινωνία και η πραγματική οικονομία την έξοδο από τη κρίση; Σύμφωνα βέβαια και με τα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης Εμπορίου;

Υπάρχουν δύο δεδομένα: α) Η συμμετοχή του εμπορίου στην οικονομική δραστηριότητα, παρά τις πιέσεις που δέχεται ο κλάδος από το 2010, διατηρείται σε υψηλό επίπεδο (11%)· β) ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο μειώθηκε σωρευτικά κατά 28,3% το διάστημα 2010-2015, αλλά ο ρυθμός υποχώρησης επιβραδύνεται τα τελευταία δύο χρόνια (2014-2015).

Από την οπτική της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας η ανάταξη της οικονομίας περνά μέσα από την επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Όσο συνεχίζεται η συνθήκη της φορολογικής ασφυξίας, της παντελούς έλλειψης ρευστότητας, της καταναλωτικής συρρίκνωσης και της οικονομικής αβεβαιότητας, ο στόχος της ανάκαμψης φαντάζει μακρινός και, επί της ουσίας, ο οικονομικός χρόνος των επιχειρήσεων αρχίζει να στερεύει επικίνδυνα. Επομένως πρέπει, καταρχήν, να προσπαθήσουμε βήμα-βήμα να απαλλαγούμε από το περιοριστικό πλαίσιο που θέτουν οι δανειστές, και παράλληλα, μέχρι αυτό να ισχύσει, να αναζητήσουμε τρόπους στήριξης των μικρομεσαίων της αγοράς εντός προγράμματος. Εν συνεχεία, οφείλουμε επειγόντως –και αυτό πρέπει να προκύψει μετά από εθνική συνεννόηση– να καταρτίσουμε το αναπτυξιακό σχέδιο της πατρίδας μας, να καταλήξουμε σε έναν κοινά αποδεκτό οδικό χάρτη που θα δεσμεύει και τις μελλοντικές κυβερνήσεις. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης διαβούλευσης στη δημόσια σφαίρα αφενός, και του κοινωνικού διαλόγου αφετέρου, τον οποίο η ΕΣΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί ένα από τα θεμέλια της σύγχρονης δημοκρατικής πολιτικής. Εάν δεν συμβεί αυτό, η εύκολη λύση είναι γνωστή, προσφυγή στις κάλπες. Ε λοιπόν, ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. Έχουμε συνηθίσει κάθε 12 με 18 μήνες να έχουμε πρόωρες εκλογές. Θα είμαστε άλλωστε η πέμπτη χώρα της Ευρωζώνης, που θα έχει εκλογές το 2017!

Σε κάθε περίπτωση, η ΕΣΕΕ με τη συμμετοχή της σε δύο ευρωπαϊκές οργανώσεις UEAPME & EuroCommerce, έχει εντοπίσει διαχρονικά πεδία παρέμβασης, που θεωρεί ότι είναι γόνιμα για την διαμόρφωση και προώθηση των αναπτυξιακών προοπτικών της οικονομίας. Θα αναφερθώ σήμερα πολύ σύντομα μόνο σε τέσσερα που αφορούν στο εμπόριο.

Πρώτον, οι προοπτικές του τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου. Η Ελλάδα πληροί όλες τις προϋποθέσεις ώστε να μετατραπεί σε βασικό διαμετακομιστικό κέντρο της νοτιοανατολικής Μεσογείου και να καταστεί η κύρια πύλη εισόδου εμπορευμάτων από την Ανατολή προς την κεντρική και τη δυτική Ευρώπη και, φυσικά, προς όλες τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, απαραίτητη προϋπόθεση για την υιοθέτηση ενός μοντέλου ανάπτυξης που θα προσιδιάζει σε διεθνή πρότυπα και θα συντελέσει στην αύξηση του ποσοστού εξυπηρέτησης του διερχόμενου φορτίου εμπορευμάτων αποτελεί ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος υποδομών, μεταφορών και υπηρεσιών logistics, ενός κλάδου (του εφοδιαστικού) που συμβάλλει κατά 10,8% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας και όπου παρατηρείται η μεγαλύτερη επενδυτική κινητικότητα.

Δεύτερον, η βελτίωση των ήδη υπαρχόντων και η ανάπτυξη νέων εργαλείων χρηματοδότησης. Σε αυτά θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν:

Η αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ, ο οποίος πρέπει να καταστεί ένα εργαλείο που θα έχει αποκλειστικό στόχο τη χορήγηση πιστώσεων ή άλλων μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, αλλά και τη μεταφορά τεχνογνωσίας στις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους. Επιπλέον, δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων που εμφανίζει η ελληνική αγορά, η παροχή μικροπιστώσεων συνιστά μία αξιόλογη προοπτική που αναμένεται να αναθερμάνει την εγχώρια οικονομία. Η χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων με ποσά της τάξεως των 15.000 € μπορεί να προσδώσει την απαραίτητη ώθηση σε ΜμΕ επιχειρήσεις, καλύπτοντας την καταγεγραμμένη έλλειψη ιδίων κεφαλαίων. Τέλος, νέες πηγές χρηματοδότησης όπως το crowdfunding και το venture capital. Το crowdfunding (συμμετοχική χρηματοδότηση) είναι μία νέα δημοφιλής μέθοδος για την άντληση κεφαλαίων από μεγάλο αριθμό ενδιαφερόμενων, κατά κύριο λόγο μέσω του διαδικτύου.

Τρίτον, ένα πεδίο που παρέχει ευκαιρίες για το ελληνικό εμπόριο είναι ο τομέας της ψηφιακής οικονομίας. Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι πλέον μία πολύ σημαντική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να διευρύνουν το πελατολόγιό τους και να μειώσουν τα κόστη τους. Η ανάπτυξη του ανταγωνισμού και η λειτουργία της ψηφιακής αγοράς έχει κάποιες προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν για να έλθουν τα αναμενόμενα οφέλη. Πρέπει να εξετάσουμε τη φορολογία αυτών των επιχειρήσεων και πρέπει επίσης να ενισχύσουμε τις επιχειρήσεις σε Β2Β και Β2C εμπόριο από απόσταση. Πρέπει να μεριμνήσουμε για την εκπαίδευση των συναδέλφων μας και νέων ανέργων στις ψηφιακές πρακτικές.

Τέταρτον, είναι αναγκαία η υπογραφής μιας νέας συμφωνίας για την απασχόληση μεταξύ κοινωνικών εταίρων και κυβέρνησης, η οποία να διέπεται από την αρχή της «επιδότησης της απασχόλησης αντί της ανεργίας» και να εντάσσεται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των ζητημάτων της αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού της χώρας, κάνοντας τα προγράμματα ελκυστικά για εργοδότες και εργαζομένους, προς όφελος της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, για να μείνουν τα παιδιά μας στο τόπο τους και να σταματήσει επιτέλους η εργασιακή και επιχειρηματική μετανάστευση. Ας μην ξεχνάμε ότι, παρά τις αφόρητες πιέσεις που δέχεται το εμπόριο καθ’ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας, με μερίδιο 17,6% στη συνολική απασχόληση και 20,1% στη μη αγροτική απασχόληση.

Παράλληλα σε αυτά, διεκδικούμε τις τρεις βραχυπρόθεσμες προτάσεις της ΕΣΕΕ που κατατεθήκαν στην πολιτική ηγεσία της χώρας και δυστυχώς απορρίφθηκαν από τους «θεσμούς». Τις επαναφέρουμε όμως στον δημόσιο διάλογο και θα επιμείνουμε γιατί τις θεωρούμε προαπαιτούμενα για την επιβίωση των ΜμΕ.

Η πρώτη πρόταση αφορά τη θεσμοθέτηση και λειτουργία ενός ειδικού «ακατάσχετου» αλλά, ουσιαστικά, «τροφοδότη λογαριασμού» δημοσίου και λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στην παροχή δυνατότητας γνωστοποίησης ενός επιχειρηματικού λογαριασμού, ο οποίος θα μπορεί, ακόμη και μετά την εντολή δέσμευσης, να τροφοδοτεί τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης με πάγιες τραπεζικές εντολές (πληρωμές: μισθοδοσίας, οφειλών προς το δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, λογαριασμών ΔΕΚΟ, ενοικίων και προμηθευτών). Ο λογαριασμός θα πρέπει μάλιστα να συνδεθεί με τις εισπράξεις της επιχείρησης από χρήση πλαστικού χρήματος και e-banking.

Η δεύτερη πρόταση αφορά μία βελτιωμένη έκδοση της «βοήθειας» από τη ρύθμιση των 100 δόσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Ζητούμενο θα πρέπει να είναι η άμεση αναστολή της ισχύος των δυσμενών προϋποθέσεων που κάνουν πιο εύκολη την απένταξη των οφειλετών και οι οποίες άρχισαν να εφαρμόζονται από 1/7/2016, καθώς τον νέο περιορισμό μιάς ημέρας από 1/1/17. Για τη διάσωση της ρύθμισης των 100 δόσεων, ζητάμε ούτε μεταβολές, ούτε αλλαγές μέχρι και 31/12/2017.

Η τρίτη πρόταση αφορά το «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ΟΑΕΕ, η μετατροπή της οφειλής σε χρόνο με αποποίηση ασφαλιστικού χρόνου και υποχρέωση απρόσκοπτης καταβολής των τρεχουσών εισφορών σύμφωνα με το νέο απαιτητικό σύστημα ασφαλιστικής φορολογίας από 1/1/17.

Στο πλαίσιο της τεκμηρίωσης των προτάσεων μας, είμαι βέβαιος ότι θα βρείτε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες τόσο τις αναλυτικές όσο και τις βασικές διαπιστώσεις της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2016 του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ.

Τι το ιδιαίτερο μας δείχνει η φετινή Έκθεση;

➢ Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών επιχειρήσεων του λιανικού (66%) και του χονδρικού εμπορίου (73%) «επιβιώνουν» για πάνω από 10 έτη. Ειδικότερα στο λιανικό εμπόριο, το 20% των επιχειρήσεων ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα χρόνια της κρίσης (2010-2016), στοιχείο που δείχνει ότι το λιανεμπόριο αποτελεί κλάδο με ισχυρή δυναμική.

➢ Στο λιανικό εμπόριο η προέλευση των προϊόντων είναι η εγχώρια αγορά (62,1%). Όμοια, με ποσοστό 58,0%, παρουσιάζεται και η εικόνα του χονδρικού εμπορίου.

➢ Στο λιανικό εμπόριο το 86,1% των εμπορικών επιχειρήσεων δεν προχώρησαν ούτε σε απολύσεις ούτε σε προσλήψεις κατά το α΄ εξάμηνο του 2016.

➢ Έξι στους 10 επιχειρηματίες λιανικής έλαβαν την επιχειρηματική απόφαση να διατηρήσουν αμετάβλητο το επίπεδο τιμών των προϊόντων τους κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016.

➢ Η μέση τιμή του κύκλου εργασιών για το 2016 στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 110.000-120.000 €.

➢ Το 52,9% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου δεν έχει καθόλου οφειλές.

➢ Το 24% των επιχειρήσεων του χονδρικού εμπορίου και το 29% των επιχειρήσεων του λιανικού έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία, ενώ τα ποσοστά τους όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία είναι 21% και 30% αντίστοιχα.

➢ Το ποσοστό αυτών που οφείλουν σε προμηθευτές είναι 17%, γεγονός που συνηγορεί στο ότι το εμπόριο δεν δημιουργεί χρέη στην αλυσίδα αξίας.

➢ Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου με δανειακές οφειλές στα πιστωτικά ιδρύματα ανέρχονται στο 17% ενώ του χονδρικού εμπορίου στο 22%.

➢ Δύο στις 10 επιχειρήσεις λιανικής δεν εμφανίζουν ληξιπρόθεσμες οφειλές παρά το γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών τους έχει μείνει στάσιμος μεταξύ του β΄ εξαμήνου του 2015 και του α΄εξαμήνου του 2016.

➢ Η φορολόγηση αποτελεί το μείζον ζήτημα για τις εμπορικές επιχειρήσεις.

Τα παραπάνω στοιχεία που αναδεικνύονται από την έρευνα της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2016, εντοπίζουν τα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, οδηγούν σε στοχευμένες λύσεις και συμβάλλουν στον προβληματισμό για το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου για το 2016 θα αποτελέσει ένα χρήσιμο οδηγό για όλους και ελπίζω ότι η αγγλική έκδοση της θα ληφθεί υπόψη όσων αποφασίζουν για εμάς, χωρίς εμάς.

Κλείνοντας,

Κάθε χρόνο, από τούτο εδώ το βήμα, προσπαθώ να εκφράσω σε όλους σας την αγωνία του έλληνα εμπόρου για την κατάσταση. Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνω και τις «αχτίδες αισιοδοξίας»· την πίστη μου στις δημιουργικές δυνάμεις του επιχειρηματία. Πιστεύω ότι η οικονομική πολιτική του τόπου χρειάζεται να γυρίσει σελίδα και από τη λιτότητα, τις περικοπές εισοδήματος και την υπερφορολόγηση να περάσει σε ελαφρύνσεις, αντί επιβαρύνσεων, να περάσει σε μια στρατηγική στήριξης των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων, αντί του αφανισμού των μικρών, και του αφελληνισμού των μεγάλων.

Οι ΜμΕ είμαστε ανθεκτικοί, άλλα όχι αλώβητοι, οι έμποροι είμαστε δυναμικοί αλλά και ευάλωτοι. Είμαστε όμως ακόμα εδώ και εδώ θα μείνουμε, στην αγορά της πατρίδας μας. Είμαστε μέρος του ελληνικού προβλήματος, το γνωρίζουμε και το παλεύουμε σθεναρά.

Ο πολιτικός κόσμος του τόπου και πρωτίστως η Κυβέρνηση, οφείλει πολλά στους Έλληνες πολίτες, που αδιαμαρτύρητα αποδέχθηκαν όλες τις συνέπειες της λαίλαπας της κρίσης, που δέχθηκαν να φτωχύνουν οι ίδιοι, που αναγκάστηκαν να πτωχεύσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, για να μην πτωχεύσει και επίσημα η χώρα το 2010.

Οφείλει να επαναφέρει την ελληνική κοινωνία στην κανονικότητα.

Οφείλει να ανατάξει την οικονομία.

Οφείλει να συνθέσει τη πορεία για ένα σύγχρονο και άξιο κράτος, όχι κράτος-εργοδότη, αλλά κράτος-πάροχο δημόσιων υπηρεσιών στον πολίτη.

Οφείλει να δημιουργήσει κλίμα ασφάλειας στο εξωτερικό και πολιτικής σταθερότητας.

Οφείλει να σεβαστεί και να στηρίξει την ιδιωτική πρωτοβουλία και την επιχειρηματικότητα.

Οφείλει να αναστρέψει το εσωτερικό κλίμα δυσφορίας και θυμού.

Οφείλει να διασφαλίσει ότι οι θυσίες μας οκτώ ετών και ο κόπος πολλών γενεών Ελλήνων, δεν θα πάνε χαμένες.

> Αυτές είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτικών στους πολίτες!

Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, εκλεκτοί καλεσμένοι και αγαπητοί συνάδελφοι,

Με την ελπίδα και την ευχή, το 2017 να φέρει πράγματι καλύτερες μέρες στην Ελλάδα και τους Έλληνες, σας καλωσορίζω στην εκδήλωση της Ετήσιας Έκθεσης Εμπορίου της ΕΣΕΕ για το 2016. Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας και να σας ευχηθώ υγεία και κάθε καλό.

Χαιρετισμός υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου

Αξιότιμε κ. πρόεδρε της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να σας ευχαριστήσω για την σημερινή παρουσία σας στην παρουσίαση της ‘Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2016’ και να συγχαρώ τη διοίκηση της ΕΣΕΕ για την αξιέπαινη και εποικοδομητική αυτή πρωτοβουλία που έχει γίνει πλέον θεσμός στον χώρο της οικονομίας και μας προσφέρει την ευκαιρία να εξετάσουμε τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

Αντιλαμβάνομαι πως μετά από τόσα χρόνια ύφεσης και επώδυνων προσαρμογών δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν απολέσει την πίστη τους στην ικανότητα της Ελλάδας να βγει από το τούνελ της ύφεσης.

Κι όταν η ανάκαμψη έρχεται,επειδή συμβαίνει να έρχεται από τα πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία έχει πέσει η ελληνική οικονομία, περνά σχεδόν απαρατήρητη ή θεωρείται στιγμιαία αναλαμπή. Ορισμένοι, μάλιστα, φθάνουν στο απώτερο άκρο της απαισιοδοξίας θεωρώντας την Ελλάδα ‘εχθρό του επιχειρείν’ και άρα κακό αγωγό της ανάπτυξης. Πρόκειται για αβλεψίες και υπερβολές που όταν συνεχίζονται παρά τη διάψευση των γεγονότων καταλήγουν να γίνονται εμμονές.

Ευτυχώς η έκθεση της ΕΣΕΕ, παρά τα σοβαρά πλήγματα που επέφερε η κρίση στον χώρο του εμπορίου και δη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στέκεται με ψυχραιμία και ρεαλισμό απέναντι στην πραγματικότητα αναγνωρίζοντας την αύξηση της απασχόλησης, τη μείωση της ανεργίας και τη προοπτική ανάπτυξης τη προσεχή διετία.

Τεκμήρια ότι ανακάμπτει η πραγματική οικονομία υπάρχουν και είναι αρκετά:

1. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε ετησίως 1,8% στο 3ο τρίμηνο του 2016. Στο 9μηνο μάλιστα φαίνεται να ανακάμπτει ετησίως 0,2% προδικάζοντας το κλείσιμο του έτους με θετικό πρόσημο αντί ύφεσης -0,3% που εκτιμά ο Προϋπολογισμός.
2. Ο όγκος των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 12,6% στο 3ο τρίμηνο του 2016.
3. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής σημειώνει μέση ετήσια αύξηση 3,2% κατά τα δύο ενδιάμεσα τρίμηνα του 2016.
4. Επίσης θετική είναι η αύξηση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία (9,4% το Σεπτέμβριο) και το λιανικό εμπόριο (2,4% το 3ο τρίμηνο του 2016).
5. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ανέκαμψαν 16,6% το Σεπτέμβριο και 10,2% το γ’ τρίμηνο 2016 σε σταθερές τιμές, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται με θετικό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών για πρώτη φορά από το 1948.
6. Ο τουρισμός σημείωσε άνοδο ρεκόρ το 2015 και με αύξηση 7,6% υπερέβη τα 26 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ 5,5% σημείωσαν οι τουριστικές εισπράξεις.

Η άνοδος των αφίξεων συνεχίστηκε εφέτος, αλλά έπεσαν λίγο τα έσοδα λόγω του προσφυγικού και της αύξησης των φορολογικών συντελεστών.

7. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις υπερδιπλασιάστηκαν (αύξηση 158%) ετησίως κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου περνώντας από € 688 εκατομμύρια το 2015 σε 1777 εκατ. το 2016.
8. Ανάμεσα στο 1ο τρίμηνο του 2015 με το 2ο τρίμηνο του 2016 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 199.000 άτομα και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε αντίστοιχα κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες (από 26,6% σε 23,1%).
9. Από τον Ιούλιο του 2015 ως σήμερα ο δείκτης οικονομικού κλίματος και ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία βρίσκονται σε συνεχή βελτίωση.
10. Παρά το μέγεθος της μέχρι τώρα κρίσης, η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε σημαντική ανθεκτικότητα με αποτέλεσμα ο όγκος δαπάνης των νοικοκυριών στο γ’ τρίμηνο 2016 να αυξάνει 5,1% σε ετήσια βάση.
11. Τέλος, ο πληθωρισμός αναμένεται να επιστρέψει σε θετικό έδαφος το 2017 και με το τέλος του αποπληθωρισμού αναμένεται να αναζωογονηθεί η εσωτερική ζήτηση.

Βεβαίως, το 2017 έρχεται με πάρα πολλές αβεβαιότητες. Η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη είναι αδύναμη και κοινωνικά άνιση, επιβαρύνεται από χρέη και προκαλεί πολιτικές αναταράξεις. Την ίδια περίοδο, η ανάπτυξη στην Κίνα και τις αναδυόμενες οικονομίες ασθμαίνει και το παγκόσμιο εμπόριο επιβραδύνεται δραματικά έχοντας αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν στον λαϊκισμό, τον εθνικισμό και τον προστατευτισμό σε διεθνές επίπεδο, ενώ προκαλούν αμφιβολίες για την συστημική υγεία κι ισορροπία.

Το 2017 φέρνει, ωστόσο, και την ελπίδα ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα επιτύχει επιπλέον αναζωογόνηση της οικονομίας της, οι Ευρωπαίοι θα βρουν τρόπους για να ξεπεράσουν το εμπόδιο του Brexit, θα επιλύσουν τα προβλήματα των τραπεζών και της ανεπαρκούς ρευστότητας, θα χαλαρώσουν τη δημοσιονομική στάση τους και η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης θα σταθεί όρθια στα πόδια της.

Στις συνθήκες αυτές και με δεδομένους τους εγχώριους δημοσιονομικούς περιορισμούς, η εξασθενημένη από την εξαετή ύφεση ελληνική οικονομία αγωνίζεται να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα των πληρωμών του χρέους της και να ανακτήσει αναπτυξιακό ρυθμό.

Το πρόβλημα της ανάπτυξης δεν είναι βεβαίως το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας (όπως ισχυρίζεται ο κ. Σόιμπλε) το οποίο σε όρους κόστους έχει ανακτηθεί σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα τόσο με την Τράπεζα Ελλάδος όσο και με τον ΣΕΒ.

Το πρόβλημα είναι πρωτίστως η υπερχρέωση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και το περιβάλλον λειτουργίας των επιχειρήσεων το οποίο δεν είναι αρκούντως ανοικτό στον ανταγωνισμό και φιλικό στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων ιδιαίτερα σε μία περίοδο διεθνούς επενδυτικής άπνοιας.

Παράγωγο της δημοσιονομικής υπερχρέωσης είναι η εισοδηματική λιτότητα και η υψηλή φορολογία από τις οποίες θα ξεφύγουμε σταδιακά τα επόμενα χρόνια διευθετώντας το χρέος, αυξάνοντας τη ρευστότητα και ενεργοποιώντας κανόνες, διαδικασίες και θεσμούς που θα καταστήσουν ελκυστική την σύσταση και λειτουργία των επιχειρήσεων και την ανάληψη επικερδών επενδύσεων στη χώρα μας.

Η σημερινή κυβέρνηση έχει ως στόχο να δώσει νέα ώθηση στην οικονομία μέσω των καναλιών των επενδύσεων και των εξαγωγών με την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου της οικονομίας προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των γνώσεων, της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, της ποιότητας των υποδομών και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης.

Ο δρόμος προς την ανάκαμψη περνά διαδοχικά μέσα από την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, την βραχυχρόνια αρχικά ελάφρυνση του χρέους και στη συνέχεια την εισαγωγή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Σημειώνεται ότι έχουν ήδη γίνει σημαντικές ενέργειες για να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη, όπως η ψήφιση του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, οι νομικές ρυθμίσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η επιτυχής ολοκλήρωση της περιόδου του προηγούμενου προγράμματος ΕΣΠΑ και η πρώιμη έναρξη της νέας, η σταδιακή κατάργηση των ελέγχων των κεφαλαίων και η σημαντική θέση της Ελλάδας στο επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ από το οποίο έχει ήδη εγκριθεί χρηματοδότηση 824 εκατομ. Ευρώ από το EFSI για 6 επενδυτικά σχέδια τα οποία θα ενεργοποιήσουν επενδύσεις ύψους 1,9 δις ευρώ, μέρος των οποίων αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Επιπλέον, η Ελλάδα έχει ήδη απελευθερώσει την αγορά εργασίας, έχει ανοίξει σε κάποιο βαθμό στον ανταγωνισμό τις κλειστές αγορές προϊόντων, έχει προχωρήσει σε πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων, έχει περικόψει τις δημόσιες μισθοδοσίες, έχει μεταρρυθμίσει το φορολογικό κώδικα και ενισχύσει την επιβολή του φόρου.

Η κυβέρνηση έχει περάσει ένα νέο φορολογικό νόμο θεσπίζοντας ένα απλό, δίκαιο και σταθερό φορολογικό σύστημα για τις στρατηγικές επενδύσεις που θα μείνει στη θέση του για πολλά χρόνια στο μέλλον.

Ανάλογα, δε, με την πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση, η κυβέρνηση προτίθεται να μειώσει το φορολογικό βάρος για τον ιδιωτικό τομέα. Το οποίο να θυμίσουμε πως την περίοδο 2010-2014 αυξήθηκε 4,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι μόλις 0,6 μονάδες το 2015. Ενώ, λοιπόν, άμεση μείωση του φορολογικού βάρους δεν είναι δυνατή σήμερα χωρίς να παρεκκλίνουμε από τους στόχους του Προγράμματος ή να διαλύσουμε το ήδη εξασθενημένο κοινωνικό κράτος, επιβραδύναμε τουλάχιστον την αύξηση του.

Συγχρόνως, δημιουργούμε τους όρους για τη μελλοντική μείωση του φορολογικού βάρους διαπραγματευόμενοι την περαιτέρω μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία χάρις στο 3ο Πρόγραμμα πετύχαμε να μειώσουμε για το 2016-2017 εξοικονομώντας 11,3 δις ευρώ. Παράλληλα, με τον οδικό χάρτη των θεσμικών μεταρρυθμίσεων που η Κυβέρνηση προγραμματίζει και ήδη υλοποιεί νομοθετικά, στοχεύει στη διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού περιβάλλοντος ευνοϊκού προς κάθε δημιουργική επενδυτική πρόταση. Ευνοϊκό για όλους και όχι επιλεκτικά χαριστικό όπως γινόταν μέχρι τώρα. Για επενδυτικές προτάσεις σύμφωνες με τις αρχές της βιώσιμης και διατηρήσιμης ανάπτυξης, με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογήσαμε τις εξής εφτά νομοθετικές και θεσμικές πρωτοβουλίες:

Καταθέσαμε και ψηφίσαμε στην Βουλή τον Νόμο για τις Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών & Υπηρεσιών.

Σχεδιάζουμε την θεσμική και οργανωτική αναβάθμιση της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ μέσω της τεχνικής βοήθειας με προοπτική την αναγκαία αναθεώρηση του Νόμου για τις ΣΔΙΤ.

Προχωρούμε στην αναθεώρηση της νομοθεσίας για τις Στρατηγικές Επενδύσεις και το «Enterprise Greece», ώστε να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες για την προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων.

Χθες ψηφίστηκε η θεσμοθέτηση Υπηρεσιών-μίας-Στάσης για την ίδρυση επιχειρήσεων, με την ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών σύστασης και τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών μιας στάσης να αποδίδουν μία πολύ ταχύτερη και ομαλή επαφή των επιχειρήσεων με το Δημόσιο, εξέλιξη που θα επιφέρει 70% μείωση του χρόνου & κόστους σύστασης με απόλυτη διαφάνεια.

Επίσης, σήμερα ψηφίζεται η αναθεώρηση του Ν. 4262 για την αδειοδότηση των Επιχειρήσεων στους τρείς πρώτους κλάδους: τον τουρισμό, τις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στα τρόφιμα και τα ποτά. Ο στόχος είναι απλός: ίδρυση επιχείρησης σε μια ημέρα και αδειοδότηση σε τρεις ημέρες, με συνέπεια οι 13 ημέρες που αναφέρει το DoingBusiness 2017 για την Ελλάδα όσον αφορά την ίδρυση και σύσταση μιας επιχείρησης, να γίνονται μόλις 4 !

Είμαστε σε φάση διαπραγμάτευσης ενός νέου Κανονιστικού Πλαισίου για την ταχεία και αποτελεσματική εξωδικαστική ρύθμιση του συνολικού (δημόσιου και ιδιωτικού) χρέους των βιώσιμων Επιχειρήσεων και Ελεύθερων Επαγγελματιών.

Τέλος, εξετάζουμε την αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ σε Αναπτυξιακό Ταμείο.

Οι νομοθετικές αυτές πρωτοβουλίες δεν έχουν, όπως γινόταν έως τώρα, αποσπασματικό χαρακτήρα. Αποτυπώνουν και προωθούν το νέο συνεκτικό παραγωγικό πρότυπο που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Εντασσόμενες σε έναν συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό, οι θεσμικές, διαρθρωτικές τομές παύουν έτσι να είναι απλές ρυθμίσεις και μετατρέπονται σε πραγματική παραγωγική δύναμη ικανή να μεταβάλλει το επενδυτικό κλίμα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η επταετής ύφεση της ελληνικής οικονομίας έχει δημιουργήσει ευκαιρίες για τη συμμετοχή ξένων κεφαλαίων σε επιχειρήσεις που συνέχισαν τη λειτουργία τους και συνεπώς απέδειξαν την δυναμική που μπορούν να έχουν σε ένα νέο αναπτυξιακό περιβάλλον.

Ας μην ξεχνάμε πως η Ελλάδα βίωσε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική εξυγίανση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ (17% του ΑΕΠ) και σήμερα επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό της εμφανίζοντας τα πρώτα σκιρτήματα ανάκαμψης. Στην αλλαγή του κλίματος συμβάλλει η αύξηση των ξένων άμεσων επενδύσεων οι οποίες το α’ 9μηνο 2016 ήταν 1777 εκατομ. ευρώ έναντι 688 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2015.

Όχι τυχαία, βεβαίως, αφού την περίοδο 2016 και 2017 η Ελλάδα θα έχει υλοποιήσει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων παγκοσμίως (COSCO, Περιφερειακά αεροδρόμια, Ελληνικό κλπ). Οι ιδιωτικοποιήσεις αυτές μπορούν να δημιουργήσουν επενδύσεις πολλαπλού ύψους (spillovers) σε έργα υποδομών, logistics, κτιριακών εγκαταστάσεων και χώρων ψυχαγωγίας και με βάση τα επενδυτικά προγράμματα που έχουν ανακοινώσει μέχρι σήμερα οι εταιρίες που εξαγόρασαν δημόσια περιουσία,αναμένονται πρόσθετες επενδύσεις 1 δις περίπου το 2017.

Επιπλέον, η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κεφάλαια 9,4 δισ ευρώ συνολικά, –με κεφαλαιακή επάρκεια διπλάσια οπως κρίνεται απο την Συμφωνια της Βασιλείας ΙΙ και ΙΙΙ— η σταθερή εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του νέου προγράμματος ESM, και η πρόοδος στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, αποτελούν βασικές παραμέτρους στην έξοδο από τον φαύλο κύκλο της οικονομικής ύφεσης.

Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s προχώρησε πρόσφατα στην πολύ σημαντική αναβάθμιση των ελληνικών συστημικών τραπεζών, εξέλιξη που σε συνδυασμό με την όψιμη κάμψη των spreads των ελληνικών ομολόγων μαρτυρεί την αναγνώριση της προόδου της ελληνικής οικονομίας από τις διεθνείς αγορές.

Όλα αυτά στηρίζουν κι εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την προοδευτική επάνοδο της εμπιστοσύνης στην οικονομία καθώς αναμένεται εφεξής να αποφέρουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την ΕΕ, το ΔΝΤ και την ελληνική κυβέρνηση να προβλέπουν ανάπτυξη 2,7% για το 2017. Οι, δε, τελευταίες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα προβλέπουν για τη διετία 2017-2018 μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των επενδύσεων 9% και των εξαγωγών 4%. Η Ελλάδα ενισχύει την εξωστρέφεια της οικονομίας προωθώντας τις διακρατικές σχέσεις και συμφωνίες με τις Τρίτες Χώρες. Έτσι, μια στρατηγική εταιρική σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κίνα αρθρώνεται με κύριο άξονα την ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας (ΟΛΠ Α.Ε) μετατρέποντας τον Πειραιά και την Ελλάδα συνολικά στην κύρια πύλη προς την Ευρώπη για εμπορικές ροές που προέρχονται από την Ασία.

Αντίστοιχα, αρθρώνεται μια συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο με στόχο την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση από το λιμάνι του Πειραιά της αύξησης των εμπορικών ροών που προσδοκάται από την νέα διώρυγα του Σουέζ.

Ανάλογα επιχειρηματικά ανοίγματα έχει υλοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση με άλλες Αραβικές χώρες και σημαντικές αγορές όπως το Ισραήλ και το Ιράν.

Επιπλέον, η σύμβαση παραχώρησης που υπεγράφη ανάμεσα στην Ελλάδα και σε ιδιώτες εταίρους για τα περιφερειακά αεροδρόμια στην Ελλάδα αναμένεται να συμβάλει στην αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών.

Θέλω να τονίσω πως η ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό διακομετακομιστικό κόμβο αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας. Έτσι, έχουμε την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGBPipeline) που παρέχει μια άμεση σύνδεση μεταξύ των εθνικών συστημάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Στο μέλλον και λαμβάνοντας υπόψη τις ευκαιρίες που θα παρασχεθούν, ο διάδρομος φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Ιταλίας μπορεί να ενισχυθεί και να εδραιωθεί με έργα όπως το ITGI και IGIPoseidon που μπορούν να συνδέσουν το ιταλικό και ελληνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου.

Ο Νότιος αγωγός φυσικού αερίου διασχίζει την Ελλάδα μέσω του αγωγού TransAdriaticPipeline (ΤΑΡ) που είναι υπό κατασκευή στην Ελλάδα και θα διασυνδέσει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία μεταφέροντας φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα και το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη.

Δεδομένης της στρατηγικής θέσης και γεωγραφικής διαμόρφωσης της χώρας, η ελληνική κυβέρνηση ενδιαφέρεται για επενδύσεις σε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και νέες υποδομές επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου που θα είναι εμπορεύσιμο για ευρωπαϊκούς προορισμούς μέσω του υφιστάμενου δικτύου και των αγωγών διαμετακόμισης της Ελλάδας.

Θα ήθελα να κλείσω την ομιλία αυτή επισημαίνοντας τη χρησιμότητα μιας σειράς προτάσεων του προέδρου της ΕΣΕΕ κ.Κορκίδη για την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του ελληνικού εμπορίου, όπως είναι η αναβάθμιση του συστήματος υποδομών, μεταφορών και υπηρεσιών logistics, η αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ και η διεύρυνση του δανεισμού με χορήγηση μικροπιστώσεων, η αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και η ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας στον κλάδο. Όσο, δε, αφορά τη συλλογική και συναινετική κατάρτιση αναπτυξιακού σχεδίου για τη χώρα, να θυμίσω πως ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει για τον σκοπό αυτό την κατάρτιση ενός Συμβουλίου από εκπροσώπους των Κοινωνικών Εταίρων και της Δημόσιας Διοίκησης και ενός Επιστημονικού Συμβουλίου τα οποία με την παρότρυνση των Θεσμών θα συμπληρωθούν με ένα συμβουλευτικό όργανο που θα απαρτίζεται από ξένους επενδυτές.

Στη μεγάλη αυτή αναπτυξιακή προσπάθεια στηριζόμαστε στη συνεργασία και υποστήριξη των κοινωνικών εταίρων, αλλά και όλων των εγχώριων δυνάμεων που βάζουν το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα, ώστε να πραγματοποιήσουμε τις υψηλές προσδοκίες μας και η Ελλάδα να γίνει φάρος επιτυχίας, παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στους δύσκολους καιρούς δοκιμασίας της Ευρώπης και του σύγχρονου κόσμου.