Παρέμβαση σε διεθνές συνέδριο

|> Παρέμβαση στο Διεθνές Συνέδριο «Σύγχρονες Γεωπολιτικές Αναγνώσεις στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή: Ασφάλεια, Οικονομία, Πολιτική, Πολιτισμός» έκανε η περιφερειάρχης Αττικής Ρένας Δούρου, η οποία κηρύσσοντας την έναρξη του συνεδρίου τόνισε ιδιαίτερα τον κρίσιμο ρόλο των περιφερειών στο πεδίο δράσης της Ανατολικής Μεσογείου και της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Συγκεκριμένα, είπε: «Η περιφέρεια Αττικής, με αίσθηση της ευθύνης της ως περιφέρεια της Μεσογείου, περιφέρεια που αντιμετωπίζει μία από τις συνέπειες των δομικών ανακατατάξεων της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, το μεταναστευτικό / προσφυγικό φαινόμενο, δηλώνει παρούσα σε αυτή τη δυναμική διαδικασία έρευνας και γνώσης, στην οποία εντάσσεται και το Συνέδριό σας». Το Συνέδριο διοργανώνει το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με την οργανωτική υποστήριξη του European Public Law Organization (EPLO).

Η περιφερειάρχης Αττικής αναφέρθηκε στο «ιδιαίτερο βάρος της περιφέρειας Αττικής», καθώς και στην «ιδιαίτερη θέση της με όρους γεωγραφικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς», ειδικά μάλιστα σήμερα, όπως υπογράμμισε, «μια περίοδο κατά την οποία η δημόσια συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφορά στον ρόλο των περιφερειών στο δημόσιο και διεθνές γίγνεσθαι. Στο δυνητικό τους ρόλο δηλαδή ως παραγόντων οικονομικής ανάπτυξης και παράλληλα διεθνούς σταθερότητας». Έναν ρόλο, τον οποίο «καλούμαστε να διαδραματίσουμε υπό δύσκολες συνθήκες», και ο οποίος, όπως τόνισε, «αποκτά καίρια χαρακτηριστικά όταν το πεδίο δράσης είναι η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και η Ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Ακολουθούν σημεία από την παρέμβαση της Ρένας Δούρου:

• Η υπό εξέλιξη σημερινή κατάσταση δεν συνιστά νέο φαινόμενο καθώς ανέκαθεν τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή είχαν πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο – αντίκτυπο αντιστρόφως ανάλογο της εδαφικής της έκτασης.
• Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Τσώρτσιλ για τα Βαλκάνια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ευρύτερη Μέση Ανατολή συνεχίζει να παράγει πολύ περισσότερη Ιστορία από όση μπορεί να διαχειριστεί.
• Πλέον από μία αρχικά περιφερειακή διένεξη, από έναν αδελφοκτόνο σπαραγμό, η κατάσταση έχει εξελιχθεί σε διεθνές, πολυεπίπεδο διακύβευμα, με την εμπλοκή μεγάλων, υπερσυστημικών παικτών όπως είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία καθώς και περιφερειακών παραγόντων όπως η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, το Κατάρ.
• Τα διακυβεύματα, με αφετηρία καταρχήν τον ενδοσυστημικό ανταγωνισμό σουνιτών και σιιτών, την προσπάθεια του άξονα Τουρκίας, Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ να περιθωριοποιήσει τον άξονα Συρίας, Ιράν, κινούνται πλέον σε ένα υπερσυστημικό τρίπτυχο. Την ανακατανομή ισχύος, την αναδόμηση της περιφερειακής ασφάλειας, την επαναχάραξη των ενεργειακών οδών. Στη σκακιέρα που οριοθετεί το τρίπτυχο αυτό, κινούν πλέον τα πιόνια τους οι υπερσυστημικοί παίκτες, όπως είναι η Ουάσινγκτον, η Μόσχα, το Πεκίνο, το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο.
• Τα ερωτήματα που τίθενται, και στη διατύπωση των οποίων συμβάλλει και το υψηλού επιπέδου Συνέδριό σας, σχετίζονται αφενός με τις προϋποθέσεις και τα περιθώρια δράσης που διαθέτουν υπό το φως των τρεχουσών εξελίξεων οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής, όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος, με τις δεδομένες και αναγκαστικές σχέσεις τους με την, σε νέα τροχιά, τουρκική εξουσία. Και αφετέρου, με την οριοθέτηση της νέας Μέσης Ανατολής.
• Γιατί είναι σαφές ότι έχουμε εισέλθει σε μια γενεσιουργό περίοδο, όπως ήταν εκείνη μετά από τη Διάσκεψη των Βερσαλλιών. Μια περίοδο που είναι πολύ πιθανό να καταλήξει – όπως διαπιστώνουν όλοι οι γνωρίζοντες αναλυτές – σε νέα συνοριακά δεδομένα. Γιατί έναν αιώνα μετά, οι γραμμές του χάρτη που χάραξαν οι Sykes και Picot ξεθωριάζουν.