“Παρούσα” στον ιστό!

|> Στέλιος Κοπανίδης

|> «Τα ξερονήσια του Καστελλόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη μου για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες». Τα λόγια αυτά ανήκουν στη μεγάλη Ελληνίδα, Δέσποινα Αχλαδιώτου, την Κυρά της Ρω, η οποία έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, 13 Μαΐου του 1982.

Καστελλόριζο – Ρω. Δύο νησίδες ελληνικής γης σε απόσταση αναπνοής από τα τουρκικά παράλια, στις οποίες αφιέρωσε όλη της τη ζωή η Δέσποινα Αχλαδιώτου, μια γυναίκα που το όνομά της έγινε σύμβολο, σημείο αναφοράς γενναιότητας, ήθους και πατριωτισμού. Μια γυναίκα με αγνή καρδιά και πεντακάθαρο βλέμμα που για 40 ολόκληρα χρόνια ύψωνε κάθε πρωί την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω και την κατέβαζε με τη δύση του ηλίου για να τη δει ξανά να ανεμίζει την επόμενη ημέρα. Μια αέναη ιεροτελεστία, την οποία την επέβαλε η συνείδησή της. Αυτή και μόνο.

Η Δέσποινα Αχλαδιώτου, γεννημένη στο Καστελλόριζο, δεν δίστασε να παντρευτεί τον άνθρωπο που έβοσκε τα ζώα του πατέρα της και ενάντια στη θέληση της οικογένειάς της αποφάσισε να μετακομίσει μαζί του στη Ρω και να ριζώσει εκεί για πάντα, μόνη της μετά τον αδόκητο θάνατό του. Στη Ρω της καρδιάς της και της ψυχής της όπου έμελλε να ατενίζει το Αιγαίο για τα υπόλοιπα πρωινά της πολυκύμαντης ζωής της.

Καστελλόριζο, ένα πανέμορφο ελληνικό νησί με τα δίπατα και τα τρίπατα σπίτια με τις κεραμοσκεπές και τις τοξωτές εισόδους, τα σιδερένια ή ξύλινα μπαλκόνια, το μεσαιωνικό κάστρο των Ιωαννιτών Ιπποτών και το ονειρικό Γαλάζιο Σπήλαιο, με χρώματα σε όλο το φάσμα του μπλε και του γαλάζιου, ανάμεσα σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Σ’ αυτό το νησί γεννήθηκε και μεγάλωσε η Δέσποινα Αχλαδιώτου και σε αυτό επέστρεψε στα δύσκολα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συνεργαζόμενη με τον Ιερό Λόχο και την Αντίσταση, συμμετέχοντας σε αποστολές, κρύβοντας και φυγαδεύοντας αξιωματικούς και στρατιώτες.

Δεν λύγισε και δεν φοβήθηκε ποτέ. Και μάλιστα όταν με διαταγή των Άγγλων όλοι οι Καστελλοριζιοί είχαν εγκαταλείψει το νησί τους. Ένα νησί που γνώρισε διπλό βομβαρδισμό τόσο από τους Γερμανούς όσο και από τους Άγγλους που είχαν επιδοθεί σε «πλιάτσικο» και με τον βομβαρδισμό έσβησαν τα ίχνη των πράξεών τους. Όταν με τη λήξη του πολέμου οι κάτοικοι επέστρεψαν στο σχεδόν κατεστραμμένο Καστελλόριζο, εκείνη αποφάσισε να «φυλάττειν Θερμοπύλας» στην έρημη Ρω, μοναδική κάτοικός της.

Η Ρω, τρία μίλια δυτικά του Καστελλόριζου, κατά την αρχαιότητα αποτελούσε κρίκο της αλυσίδας στρατιωτικών παρατηρητηρίων του Ροδιακού κράτους. Σήμερα στη νησίδα δεσπόζουν το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, με τη λιτή αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική και το οχυρό στον λόφο, αποτελούμενο από ορθογώνιο πύργο. Όπως, μάλιστα, μαρτυρεί ο διπλός εξωτερικός του περίβολος δεν ήταν μια απλή φρυκτωρία αλλά σημαντική στρατηγική θέση. Σ’ αυτό το νησί έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της η Κυρά του Αιγαίου. «Για την Ελλάδα το έκανα. Νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος όπως είσαι μέσα στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές», τα λόγια της κατά τη βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών.

Ναι, για την Ελλάδα το έκανε η Δέσποινα Αχλαδιώτου! Χάρη σ’ αυτήν η ελληνική σημαία ανεμίζει και σήμερα, σε μια εποχή που η τουρκική προκλητικότητα έχει χτυπήσει «κόκκινο». Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, στο οποίο ανήκει η Ρω, είναι μία από τις δύο περιοχές ανάμεσα στην Τουρκία και τα νησιά μας του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου όπου η Άγκυρα αναγνωρίζει την ύπαρξη θαλασσίων συνόρων. Και ασφαλώς μερίδιο γι’ αυτό το γεγονός ανήκει στη Δέσποινα Αχλαδιώτου, η οποία το 1975 όταν Τούρκοι -εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της λόγω ασθένειας- αποβιβάστηκαν στη Ρω και ύψωσαν την ημισέληνο την κατέβασε και ύψωσε και πάλι τη γαλανόλευκη. Τότε το υπουργείο Εθνικής Άμυνας απέστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ και της απένειμε μετάλλιο για τις υπηρεσίες της στην πατρίδα.

«Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο», δήλωνε σε συνέντευξή της στον Φρέντυ Γερμανό η Μεγάλη αυτή Ελληνίδα. Και αυτό έγινε. Στις 13 Μαΐου του 1982 η Δέσποινα Αχλαδιώτου άφηνε την τελευταία της πνοή. Η κηδεία της έγινε τη επομένη στο Καστελλόριζο, δημοσία δαπάνη και με τιμές Εθνικής Ηρωίδας. Η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε κάθε ημέρα τη σημαία της πατρίδας. Στη Ρω όπου αγάπησε η Κυρά της. Η Κυρά της Ρω, η Κυρά του Αιγαίου, η Κυρά της Ελλάδας.