Το έναυσμα από το βιβλίο του πρ. δημάρχου Πάνου Κατσούλη ‘’ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – Πόλη Σύμβολο της Οικουμενικότητας’’

Στάθης Σφαέλος* |> Στις 10 Απριλίου του 2026 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου, αυτού του μοναδικού παγκόσμιου ιστορικού γεγονότος που ανέδειξε το Μεσολόγγι ως Ιερή Πόλη.

Με αφορμή αυτή την επέτειο, ο πρώην δήμαρχος της Ι.Π. Μεσολογγίου, Παναγιώτης Κατσούλης, εκπόνησε ένα βιβλίο – μήνυμα για την οικουμενικότητα της πόλης που ποτίστηκε με τη θυσία των ηρώων τής Εξόδου,

Το βιβλίο του Παναγιώτη Κατσούλη με τον τίτλο ‘’ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ – Πόλη Σύμβολο της Οικουμενικότητας’’, καταγράφει και αποδεικνύει τις σκέψεις όλων των Μεσολογγιτών. Ότι η μνήμη της Εξόδου δεν αφορά μόνο στο Μεσολόγγι, δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα. Αφορά σ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

Το νόημα του Αγώνα της Φρουράς του Μεσολογγίου και της Ηρωικής Εξόδου της είναι παγκόσμιο! Και οφείλουμε να το δούμε όλοι οι Μεσολογγίτες αυτό και να το κάνουμε… viral! Έτσι ήταν, έτσι έγινε, έτσι θα γίνει!

Το βιβλίο του Πάνου Κατσούλη αποτελεί μία Ιδέα με διεθνείς απολήξεις. Είναι μία πνευματική δημιουργία με μεγάλη και έντονη πολιτιστική αξία. Φέρνει στο προσκήνιο την προσπάθεια να μετατραπεί μια Ιστορική κληρονομιά σε ένα Σύμβολο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με Οικουμενική σημασία.

Η σύνδεση μιας μεγάλης στιγμής της Ιστορίας της πόλης τού Μεσολογγίου αλλά και της Ελλάδας κατά ιστορική και εθνική συνέπεια) με ένα πιο ευρύ, παγκόσμιο ιδανικό: την αξία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, του προσδίδει μια βαθιά ηθική και συμβολική διάσταση. Τότε και Τώρα!

Το βιβλίο – ιδίως στο πρώτο μέρος του – αποτελεί μία ιστορική καταγραφή όλων των προσπαθειών που έγιναν για την καθιέρωση της 26ης Απριλίου 1826, ως ημέρα μνήμης της Εξόδου. Και ο συγγραφέας εξιστορεί κατά χρονολογική σειρά τους πρωτεργάτες της προσπάθειας αυτής: δημάρχους και απλούς δημότες καθώς και τους ομιλητές στις γιορτές μνήμης που έχουν προηγηθεί.

Είναι δηλαδή ιστορικό το βιβλίο; Όχι μόνο! Είναι και ιστορικό και φιλοσοφικό και λίγο πολιτικό. Κυρίως όμως και πρωτίστως, καταγράφει την Αλήθεια! Και αναδεικνύει Άλλες, πολλές κρυφές αλήθειες, που ΠΡΕΠΕΙ επιτέλους να ειπωθούν! Είναι Οικουμενικό λοιπόν το Μεσολόγγι. Οικουμενικό το μήνυμα της Εξόδου. Γιατί:

• Τί εθνικότητας είναι ο θάνατος;
• Τί εθνικότητας είναι η πείνα;
• Τί εθνικότητας είναι η δίψα;
• Τί εθνικότητας είναι η ζωή;

Το μόνο που ήθελαν οι πεινασμένοι υπερασπιστές τού Μεσολογγίου ήταν να Ανασαίνουν ελεύθερα. Νά τρώνε ελεύθερα, να σκέφτονται ελεύθερα, να μιλάνε ελεύθερα, να ζήσουν ελεύθερα! Και έδωσαν και την ζωή τους ακόμα γι αυτά τα Πανανθρώπινα Οικουμενικά “θέλω” με την Μεγαλειώδη Πάνδημη απόφαση τους για την Έξοδο Αυτοθυσίας!

Η Πολιτεία ποτέ δεν είδε την οδύνη, την ανέχεια, την τραγωδία που βίωναν όσοι Μεσολογγίτες (άνδρες, γυναίκες, παιδιά) επέζησαν της Εξόδου. Εκτός κι αν όλες εκείνες οι δραματικές επιστολές ανέχειας και ένδειας που εστάλησαν από τούς δεινοπαθούντες ήρωες στους τότε κυβερνώντες, δεν ήταν αρκετές!

Μήπως όμως και σήμερα η αντιμετώπιση του Μεσολογγίου από την Κεντρική Εξουσία είναι η πρέπουσα; Η οφειλόμενη; Μήπως λοιπόν πρέπει να φωνάξει κάποιος για να αποκτήσουν “ΦΩΝΗ” όλες αυτές οι πικραμένες επιστολές των Ηρώων μας και έτσι – έστω και μετά από 200 χρόνια – εισακουστούν;

Το βιβλίο αναδύεται ως μία σύνθετη ιστορική ανάλυση και σύγχρονη προοπτική. Επιχειρεί να αναδείξει το Μεσολόγγι όχι απλά ως ιστορική πόλη, αλλά ως καθολικό, οικουμενικό σύμβολο πανανθρώπινων αξιών.

Οι Αξίες αυτές: Φιλανθρωπία, Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη, Αυτοθυσία, Αξιοπρέπεια, Ανθρωπισμός, Πίστη στις Παραδόσεις παρουσιάζονται ως πυλώνες που μετασχηματίζουν το ιστορικό γεγονός της Εξόδου σε ολοζώντανο μήνυμα για την σύγχρονη εποχή, για τον σύγχρονο Άνθρωπο, Παγκοσμίως. Και το μήνυμα αυτό παίρνει μεγαλύτερη αξία και μεγαλύτερο βάρος σήμερα που το “ατομικό” και το “εθνικό” κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος σ’ όλο τον κόσμο.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει την ίδρυση “Forum Οικουμενικότητας” που θα συνεδριάζει στο Μεσολόγγι, και την Δημιουργία Παγκόσμιου Δικτύου Πόλεων και Φορέων του Φιλελληνισμού. Η παρουσίαση της πρότασης μέσω του βιβλίου και η αποδοχή της δείχνουν ότι υπάρχει ζήτηση για τέτοια προσέγγιση. Αν και το όραμα είναι παγκόσμιο, είναι κρίσιμο να δούμε ΑΝ και ΠΩΣ το βιβλίο θα συναντήσει Διεθνές Κοινό ή ερευνητές.

Πάντως, η διπλή πρόταση έχει στόχο: την ανάδειξη αξιακών κριτηρίων και διαλόγου πάνω σε υπαρξιακά και πανανθρώπινα θέματα όπως, η Ελευθερία, η Δικαιοσύνη, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της σίτισης, τής έκφρασης αλλά και την ενίσχυση της πολιτισμικής και ιστορικής ακτινοβολίας του Μεσολογγίου.

Μια Ιδέα θα ήταν όλοι οι φορείς της πόλης να δουν με θετικό μάτι την πρόταση της Οικουμενικότητας της Εξόδου.

Ο Δήμος, οι Διεθνείς Αδελφότητες, οι σύλλογοι, οι ιδιωτικοί φορείς να στηρίξουν από κοινού ώστε να βρεθεί μια διέξοδος για την παγκοσμιοποίηση τού νοήματος της Ηρωικής αντίστασης των Μεσολογγιτών και τής Ιερής Εξόδου τους. Και ίσως είναι καιρός να τιμήσουμε και την 2α Μαΐου 1829, Ημέρα απελευθέρωσης του Μεσολογγίου.

Θα είναι μία κίνηση – απάντηση στους Ήρωες ότι η Αυτοθυσία τους, ο αγώνας τους, τα δεινά τους, ο θάνατός τους δεν πήγαν χαμένα! Και μην βιαστεί κανείς να μου προσάψει την κατηγορία ότι «ψοφάω για παράτες»! Κάθε άλλο! Απλώς η Ιστορία και η Θυσία των Ανθρώπων αυτών, των Ηρώων αυτών, πρέπει να ολοκληρωθούν!

Μετά τη Μνήμη πρέπει να έρθει και η Αναγνώριση της Ηρωικής Πράξης. Διότι πικρή είναι η αλήθεια! Η Πολιτεία ποτέ δεν ανταπόδωσε τα οφειλόμενα στον ηρωικό λαό του Μεσολογγίου! Το ΕΓΩ και η ΠΟΛΙΤΙΚΗ δεν έχουν θέση στην Οικουμενικότητα και στον Ουμανισμό!

Και αυτό είναι το ζητούμενο. Να μην παραμείνει στα χαρτιά το Μεσολόγγι σύμβολο της οικουμενικότητας, αλλά να γίνει στην πράξη ένα Παγκόσμιο Σύμβολο τού Ανθρωπισμού! Και αυτό μόνον αν εργαστούμε όλοι μαζί Δήμος και Ιδιωτικοί φορείς – αν συνεργαστούμε – μπορούμε να το πετύχουμε.

Όπως οι Δελφικές Γιορτές που διοργάνωσε για πρώτη φορά το 1927 ο Άγγελος Σικελιανός καθιέρωσαν τούς Δελφούς ως τον ιδεώδη τόπο για την αναβίωση των αιωνίων σε αξιών του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, έτσι και το Μεσολόγγι της οικουμενικότητας – 200 χρόνια μετά τη Θυσία των Ελεύθερων Πολιορκημένων – οφείλει να καθιερώσει ετούτη την αιματοβαμμένη γη ως τον ιδεώδη τόπο για την αναβίωση των διαχρονικών πανανθρώπινων αξιών του κλασικού και σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Γιατί «στα χώματα του Μεσολογγίου ο Άνθρωπος έγινε Σύμπαν», σύμφωνα με την ρήση του Λουκή Ακρίτα.

Αυτό το Πανανθρώπινο, αυτό το Οικουμενικό, αυτό το Παγκόσμιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων οφείλουμε να αναδείξουμε και να εδραιώσουμε ΕΔΩ, στον τόπο αυτόν, ΣΗΜΕΡΑ.

(*) Ο κ. Στάθης Σφαέλος,  είναι δημοσιογράφος και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσολογγιτών Αττικής ‘’Η Ιερά Πόλις’’.

Παρουσίαση του βιβλίου

Το βιβλίο του Παναγιώτη Κατσούλη με τον τίτλο ‘’ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ Πόλη Σύμβολο της Οικουμενικότητας’’ παρουσιάστηκε την περασμένη Παρασκευή στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, από τους: Στάθη Σφαέλο (Δημοσιογράφος και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσολογγιτών Αττικής ‘’Η Ιερά Πόλις’’), Αννίτα Πατσουράκη (Ιστορικός Τέχνης) και Σπυρίδωνα Βλαχόπουλο (Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ). Την παρουσίαση συντόνισε ο δημοσιογράφος Θεοφύλακτος Σπατούλας.