Τόσο αίμα…

|> Στέλιος Κοπανίδης

|> «Επίθεση κατά ενός κυρίαρχου κράτους», χαρακτηρίζει η Ρωσία την πυραυλική επίθεση που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ κατά της αεροπορικής βάσης Σαϊράτ, δυτικά της επαρχίας Χομς, τα ξημερώματα της Παρασκευής, και ζητεί την άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οι 59 πύραυλοι “Τόμαχοκ” εκτοξεύτηκαν από δύο αμερικανικά καταδρομικά πλοία που πλέουν ανατολικά της Μεσογείου και σύμφωνα με την ενημέρωση του Πενταγώνου η επίθεση ήταν στοχευμένη και έπληξε μαχητικά αεροσκάφη, χώρους στάθμευσης αεροσκαφών, αποθήκες πυρομαχικών και εξοπλισμού, αλλά και αντιαεροπορικά συστήματα.

Βρετανία και Γαλλία έσπευσαν να στηρίξουν τη στρατιωτική δράση της Ουάσιγκτον στη Συρία, ενώ το Κρεμλίνο προειδοποίησε για «σημαντική ζημιά στις ρωσοαμερικανικές σχέσεις», τονίζοντας ότι «αποδεδειγμένα ο συριακός στρατός δεν έχει χημικά όπλα».

Η αμερικανική επίθεση στη Συρία έρχεται ως απάντηση για την εκτόξευση χημικών στην επαρχία Ιντλίμπ, από την οποία βρήκαν τον θάνατο τουλάχιστον 90 άνθρωποι. Καταγράφοντας δύο περιστατικά στο συριακό δράμα θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε πώς φτάσαμε σε αυτήν την εξέλιξη.

Αύγουστος 2013. Ο συριακός στρατός προελαύνει ανακαταλαμβάνοντας θέσεις γύρω από την πρωτεύουσα Δαμασκό, που κατείχαν δυνάμεις των αντικαθεστωτικών και τζιχαντιστές του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους. Η προέλαση διακόπτεται από ένα φρικιαστικό γεγονός. Σύροι άμαχοι βρίσκουν τραγικό θάνατο από χρήση χημικών όπλων, στο προάστιο Γκούτα της ανατολικής Δαμασκού. Εκατόμβη θυμάτων, οι σοροί των άψυχων πτωμάτων συγκλονίζουν και προκαλούν παγκόσμια κατακραυγή. Χωρίς δεύτερη σκέψη η Δύση κατηγορεί για το αποτρόπαιο έγκλημα τις δυνάμεις του Σύρου προέδρου Ασαντ. Οι φονταμενταλιστές του Ισλαμικού Κράτους ανακτούν και πάλι τις θέσεις τους, ενώ οι επιθεωρητές του ΟΗΕ αποχωρούν εσπευσμένα από τη συριακή πρωτεύουσα. Λίγους μήνες αργότερα, η επικεφαλής των επιθεωρητών των Ηνωμένων Εθνών, Κάρλα ντελ Πόντε, διαπιστώνει ότι τελικά δεν υπήρξαν στοιχεία που να δείχνουν ότι η συριακή κυβέρνηση ευθύνεται για το αποτρόπαιο έγκλημα.

Απρίλιος 2017. Ο συριακός στρατός προελαύνει και καταλαμβάνει προπύργια των αντικαθεστωτικών της Αλ – Νούσρα. Απάνθρωπη επίθεση με χημικά στην κωμόπολη Χαν Σεϊχούν της επαρχίας Ιντλίμπ, που ελέγχεται από τους αντάρτες και τζιχαντιστικές οργανώσεις, σκορπίζει τον όλεθρο. Τουλάχιστον 90 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες ο βαρύς απολογισμός. Οι εικόνες και τα βίντεο που κάνουν τον γύρο του κόσμου συγκλονίζουν. Δεκάδες νεκροί κείτονται στους δρόμους, ενώ πολλά αθώα θύματα αφήνουν την τελευταία τους πνοή βγάζοντας αφρούς από το στόμα.

Χωρίς δεύτερη σκέψη βρίσκεται και αυτήν τη φορά ο… ένοχος. «Το καθεστώς Άσαντ ευθύνεται για την αποτρόπαια χημική επίθεση στο Ιντλίμπ», αποφαίνεται η Ευρωπαία επίτροπος, Φεντερίκα Μογκερίνι. Την ακολουθεί σε ανάλογες δηλώσεις-διαπιστώσεις ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Οι δηλώσεις αυτές αποτέλεσαν αφορμή ώστε τα δυτικά ΜΜΕ να καταγγείλουν τις ευθύνες του καθεστώτος Ασαντ για το αποτρόπαιο γεγονός, χωρίς βεβαίως, όπως και το 2013, να προβάλλουν οποιαδήποτε στοιχεία. Ακολουθεί η αντίδραση της Ουάσιγκτον, η οποία μέσω του εκπροσώπου της αμερικανικής κυβέρνησης, Σον Σπάισερ, τονίζει ότι “η χημική επίθεση στη Συρία εναντίον αθώων ανθρώπων, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, είναι καταδικαστέα και δεν μπορεί να αγνοηθεί από τον πολιτισμένο κόσμο”, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά την αμερικανικανική επίθεση κατά της Συρίας.

Ο ΟΗΕ, από την πλευρά του, παραμένει επιφυλακτικός, τονίζοντας μέσω του Γενικού Γραμματέα του, Αντόνιο Γκουτιέρες, “ότι εγκλήματα πολέμου συνεχίζουν να διαπράττονται στη Συρία”. Η κυβέρνηση Άσαντ αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη στην επίθεση, ενώ η Ρωσία δηλώνει ότι η επιδρομή της συριακής αεροπορίας είχε ως στόχο αποθήκες όπου οι αντάρτες παρασκεύαζαν χημικά όπλα. Το φρικιαστικό επεισόδιο επισκιάζει τη διάσκεψη για τη χορήγηση βοήθειας στη Συρία, που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδήμων για να συνδέσει τα όσα τραγικά συνέβησαν τον Αύγουστο του 2013 με το πρόσφατο γεγονός. Το ερώτημα που μένει αναπάντητο είναι γιατί, μια εβδομάδα πριν από την επανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών, οι συριακές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν χημικά όπλα, τα οποία κατά τεκμήριο δεν διαθέτουν, εναντίον των αντικαθεστωτικών, που όντως διαθέτουν τέτοια όπλα. Να υπενθυμίσουμε ότι σχετικά με την επίθεση τον Αύγουστο του 2013 είχε αποκαλυφθεί ότι η Ουάσιγκτον είχε αποκρύψει έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με την οποία οι αντικαθεστωτικοί διαθέτουν αέριο Σαρίν, το οποίο και παρασκεύαζαν σε μεγάλες ποσότητες. Σημειώνεται ακόμη ότι η Συρία, το 2013, επικύρωσε τη Σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων και υποχρεώθηκε να καταστρέψει το χημικό της οπλοστάσιο, κατ΄ εφαρμογήν αμερικανορωσικής συμφωνίας. Βεβαίως, οι ωμότητες που έχουν διαπραχθεί στη Συρία δεν περιορίζονται σε αυτά τα δύο επεισόδια. Ολες οι αντιμαχόμενες πλευρές, συμπεριλαμβανομένου του συριακού στρατού του καθεστώτος Ασαντ, έχουν προβεί σε απίστευτες αγριότητες.

Ο πόλεμος που διεξάγεται στη Συρία, ο οποίος ξεκίνησε ως σειρά διαδηλώσεων, μέρος της Αραβικής Ανοιξης, το 2011 αποτελεί μία από τις μελανότερες σελίδες της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. Οι νεκροί ανέρχονται σε 330.000, οι μισοί από τους οποίους είναι άμαχοι. Εννέα περίπου εκατομμύρια έχουν εγκαταλείψει τη χώρα προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον πόλεμο και την ανέχεια. Το ερώτημα είναι γιατί δεν δίνεται ένα τέλος σ’ αυτήν τη φρίκη. Οταν το Ισραήλ ξεκίνησε το 2009 την υπεράκτια εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου ήταν πρόδηλο ότι η λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου εισερχόταν σε μια νέα περίοδο.

Οι ανακαλύψεις σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δείχνουν ότι η περιοχή θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν νέο Περσικό Κόλπο. Στη Συρία, εκτός των υφιστάμενων χερσαίων κοιτασμάτων, αναλογεί ένα σημαντικό μέρος του υπεράκτιου ορυκτού πλούτου, στον οποίο προσβλέπουν οι μεγάλοι πετρελαϊκοί όμιλοι. Παράλληλα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Συρία φιλοδοξούσε να καταστεί κόμβος μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Μαύρη Θάλασσα, την Κασπία, τον Περσικό Κόλπο και τη Μεσόγειο. Οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούν ζωτικό στοιχείο της συριακής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύουν το 35% του συνόλου των εσόδων από τις εξαγωγές της. Με την έναρξη των πολεμικών συγκρούσεων Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες επέβαλαν κυρώσεις στη Δαμασκό στον τομέα της ενέργειας. Λόγω των επιβληθεισών κυρώσεων αποκλείστηκαν οι αμερικανικοί πετρελαϊκοί όμιλοι από την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της Συρίας. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, που θεωρεί τη Συρία ως ιστορική σφαίρα επιρροής της, και η Τουρκία, που τάχθηκε κατά του καθεστώτος Ασαντ έπειτα από πολλές αμφιταλαντεύσεις.

Συνεπώς στο βάθος του συριακού δράματος υφίσταται ένας ακήρυκτος γεωενεργειακός πόλεμος, με πολλούς παίκτες. Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Κίνα, Ευρώπη, Τουρκία, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Ισραήλ. Ολοι τους έχουν μακροπρόθεσμα συμφέροντα και υποστηρίζουν είτε ενεργά είτε σε οικονομικό επίπεδο τις αντιμαχόμενες πλευρές, που δεν είναι λίγες. Συριακή κυβέρνηση, αντικαθεστωτικοί της Αλ – Νούσρα, τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, παρακλάδια τζιχαντιστικών οργανώσεων και Κούρδοι μαχητές. Όταν κάποια από τις κύριες αντιμαχόμενες πλευρές υπαναχωρεί λογω της εξουθένωσης από τον εξαετή πόλεμο βρίσκεται άμεσος χρηματοδότης σε υλική ενίσχυση ώστε να εξασφαλιστεί η επανακλιμάκωση του πολέμου.

Τα χρήματα, λοιπόν, βρίσκονται προκειμένου να συνεχιστεί η αιματοχυσία και όχι για να μπει ένα τέλος σ΄αυτήν τη φρίκη. Όσο για τα αθώα θύματα, που ενώπιον των σορών τους χύνονται κροκοδείλια δάκρυα, αυτά αποτελούν παράπλευρες απώλειες ενός βρώμικου πολέμου, που όταν κάποτε οι ξένοι εμπλεκόμενοι αποφασίσουν να λήξει τα σημάδια που θα αφήσει θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένα ως σημάδια ντροπής.