Κατακαμμένη Ελλάδα μας

|> Βασίλης Κορκίδης*

|> Η συνωμοσία εμπρησμών καλύπτει την ανεπάρκεια, αλλά όχι τη καταστροφή. Κάποιοι λένε πως εδώ και τέσσερις ημέρες “συνωμοσίες καίνε τη ζωή μας”, αλλά και εάν ακόμα ισχύει η θεωρία του εμπρησμού, δικαιολογείται μόνο η αδυναμία αντίδρασης, όχι όμως και η καταστροφή που θα αφήσει στον εναπομείναντα πνεύμονα οξυγόνου για εκατομμύρια κατοίκους της Αττικής, το πέρασμα της πύρινης λαίλαπας. Όποιος λοιπόν “αρμοδιοϋπεύθυνος” για τη σημερινή κατάσταση επικαλείται τη βοήθεια του Θεού, ουσιαστικά αποδέχεται την αδυναμία του ανθρώπου στη διαδικασία της πρόληψης και τη προσπάθεια της πυρόσβεσης. Στον Θεό και Την Παναγία βεβαίως και προσευχόμαστε για να μας βοηθήσουν να μη θρηνήσουμε ανθρώπινες ζωές και ευτυχώς φαίνεται ότι οι προσευχές μας εισακούστηκαν.

Η μελέτη της Πυροσβεστικής για τα αίτια των πυρκαγιών ολοκληρώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 90 για να απαντήσει στη θεωρία των εμπρηστών που άρχισε να κυκλοφορεί στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία την δεκαετία του 80, όταν κάποιοι “πασοκτζήδες” θεώρησαν ότι οι αλλεπάλληλες πυρκαγιές που ξέσπασαν στην Αττική, έκρυβαν μια σκοτεινή συνωμοσία και μία απόπειρα αποσταθεροποίησης της Χώρας από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση. Από τότε λοιπόν για τις φωτιές που ξέφευγαν του ελέγχου, βόλευε και καθιερώθηκε το σενάριο των εμπρηστών.

Οι πυρκαγιές που ξεσπούν σε ορεινούς όγκους και δύσβατες περιοχές, χωρίς κανένα οικονομικό όφελος, οι πυρκαγιές που ξεσπούν σε οικισμούς, σε περιοχές αυθαιρέτων, σε περιοχές που έχουν ήδη οικοπεδοποιηθεί και κτισθεί, εδώ και χρόνια τελικά αποδίδονται σε εμπρηστές. Είναι πιό δύσκολο να έχεις να αντιμετωπίσεις τη πολιτική ευθύνη, την ολιγωρία, την έλλειψη μέσων και σχεδίου και πιό εύκολο μία άγνωστη συμμορία εμπρηστών, ίσως αλλοδαπών, ίσως σκοτεινών γειτονικών δυνάμεων, ορμώμενων από ανταγωνίστριες τουριστικά χώρες. Όχι βεβαίως πως δεν υπάρχουν κάθε είδους εμπρηστές, σαφώς υπήρχαν και υπάρχουν.

Υπάρχουν τρελοί, πυρομανείς, υπάρχουν μισθοφόροι και πράκτορες, υπάρχουν ασυνείδητοι ιδιοκτήτες γης, υπάρχει φυσικά και το ανθρώπινο λάθος. Υπάρχει όμως και η προστασία, η πρόληψη και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του κάθε εμπρησμού, είτε από πρόθεση, είτε από αμέλεια. Αυτά είναι δυστυχώς τα απαραίτητα στοιχεία που δεν υπάρχουν, απέναντι στους εμπρηστές με αποτέλεσμα να θρηνούμε άλλοτε απώλειες ζωής και συχνότερα τεράστιες φυσικές καταστροφές.

Άλλωστε τα στατιστικά δεδομένα και οι επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν μια τελείως διαφορετική εικόνα, με σχεδόν τις μισές πυρκαγιές στην Ελλάδα, να οφείλονται στο δίκτυο της ΔΕΗ. Το βασικό συμπέρασμα της μελέτης που έχει εκπονήσει η Πυροσβεστική αφορά στη κακή συντήρηση του δικτύου, παρά το γεγονός ότι η ΔΕΗ το αρνείται. Ένα μεγάλο ποσοστό πυρκαγιών οφείλεται επίσης στα σκουπίδια που υπάρχουν στις δασώδεις ή ημιδασώδεις εκτάσεις, αφού ελάχιστες πλέον είναι οι περιοχές όπου δεν φθάνει η ανθρώπινη φυσική παρουσία με ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχτισαν τα σπίτια τους στα δάση. Ειδικά, τα πευκοδάση στη Μεσόγειο, γερνούν κάθε περίπου 30 χρόνια και είναι σχεδόν αναπόφευκτο να μην ξεσπάσει πυρκαγιά, όπως γίνεται κάθε καλοκαίρι στην Πορτογαλία και την Ισπανία, αλλά και στη Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου επίσης υπάρχουν πολλά πεύκα.

Ένα σημαντικό ποσοστό, σύμφωνα με τη μελέτη της Πυροσβεστικής, οφείλεται επίσης σε εμπρησμούς από ανθρώπινο λάθος και τέλος σε ένα ποσοστό 20% δεν προκύπτει ποτέ σαφές συμπέρασμα πώς ξεκίνησε η φωτιά. Σε κάθε περίπτωση, τα θύματα είναι οι πυρόπληκτοι, ενώ οι εκάστοτε πολιτικά “υπεύθυνοι” συνήθως ψάχνουν να βρουν συνωμότες εμπρηστές, αντί να αντιμετωπίσουν την απειλή της αμφισβήτησης και ίσως της ανεπάρκειας εμπειρίας, πόρων και μέσων με μία παραίτηση, τουλάχιστον από ευθιξία.

Κάθε φορά, μετά από ξέσπασμα μεγάλων πύρινων καταστροφών, είμαστε θεατές στο ίδιο έργο, με εναλλαγή ρόλων, αλλά ατυχώς, και με πολύ υποδεέστερους των περιστάσεων υπεύθυνους. Πρωταγωνιστές είναι πάντα οι ίδιες “ηρωικές μορφές”, οι πυροσβέστες και οι πιλότοι μας, που  πασχίζουν να σβήσουν τις φωτιές που μας κατακαίουν και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια για τις συνθήκες που πράττουν το καθήκον τους, αλλά και ένα μεγάλο ευχαριστώ μέσα από τη καρδιά μας για τη γενναιότητα, την ανθρωπιά και το φιλότιμο τους.

(*) Ο κ. Βασ. Κορκίδης είναι πρόεδρος της ΕΣΕΕ και του ΕΒΕΠ