Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα “κόκκινα” δάνεια
Από το ΕΒΕΠ
Στο Δ.Σ. του ΕΒΕΠ, συζητήθηκε εκτενώς η διαδικασία και τα διάφορα βήματα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, αλλά και η αναγκαιότητα να ολοκληρωθεί η κρίσιμη αυτή περίοδος με θετικό αποτέλεσμα, για την αποκατάσταση της τραπεζικής πίστης στη χώρα μας.
Όσον αφορά στις ελληνικές τράπεζες, οι εκτιμήσεις των επενδυτικών οίκων του εξωτερικού για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών δεν βλέπουν τις επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες να πλησιάζουν στο συνολικό πακέτο των 25 δις €, που έχουν προβλεφθεί από τη συμφωνία με τους εταίρους, αλλά έχουν σημαντικές αποκλίσεις.
Το βασικό σενάριο προβλέπει τα κεφάλαια που προκύπτουν να καλυφθούν από ιδιώτες με μετρητά, ενώ το δυσμενές οι ανάγκες να καλυφθούν από το Τ.Χ.Σ. με έξυπνα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα “CoCos”, που είναι ειδικά ομόλογα μετατρέψιμα σε μετοχές. Οι διάφορες εκτιμήσεις, ανάλογα με το ήπιο και το δυσμενές σενάριο, κυμαίνονται από 9 έως 20 δις ευρώ.
Οι Έλληνες και ξένοι ιδιώτες στις δυο προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις έχουν συμμετάσχει με 11,5 δις € και κατέχουν το 46,5% των τεσσάρων συστημικών τραπεζών από το οποίο το 37,3% των μετόχων ανήκει σε ξένα ιδιωτικά funds και το 9,2% σε Έλληνες μετόχους, ενώ το υπόλοιπο 53,5% ανήκει στο Τ.Χ.Σ. Τα κεφάλαια που μπήκαν τη διετία 2013-14 στις τράπεζες, ξεπέρασαν τα 36 δις, εκ των οποίων 28 δις € από το Τ.Χ.Σ. και 8,5 δις € από ξένους επενδυτές.
Οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα γίνουν σε χαμηλές τιμές δηλαδή στον Μ.Ο. των τελευταίων 50 ημερών, που ορίζει ο Νόμος, ενώ συνήθως δίνεται και επιπλέον discount 15-20%. Τα stress tests μπορεί να διαφοροποιήσουν τους λεγόμενους “δείκτες κινδύνου” και να οδηγήσουν σε ανατροπές, ως προς τον τελικό λογαριασμό και τη διατήρηση των μεριδίων. Η διαδικασία των stress tests ξεκίνησε στις αρχές Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί μαζί με τον έλεγχο αποτίμησης των στοιχείων ενεργητικού (AQR) στο τέλος Οκτωβρίου, ενώ στο επίκεντρο του διπλού ελέγχου είναι η αξιολόγησή στις επιδόσεις που έχουν σε ύφεση/ανάπτυξη, ανεργία, καταθέσεις, αξία ακίνητων, αξία ενεχύρων (collateral), δανειακά χαρτοφυλάκια, επιτόκια καθώς και ο δείκτης βασικών κύριων εποπτικών κεφαλαίων (Core Tier1), που όπως προβλέπει η Βασιλεία 3, για τις ελληνικές τράπεζες έχει τεθεί στο 8%.
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς καταγράφει την εξέλιξη, σε 4 βασικά βήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα οποία έχουν ως εξής:
Bήμα1
Έως το τέλος του μήνα, οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε δημόσιες προτάσεις για την επαναγορά ομολόγων μειωμένης, αλλά και κύριας εξασφάλισης, με στόχο την ενίσχυση των κεφαλαίων τους και κατ’ επέκταση τη μείωση των αναγκών τους. Ως εκ τούτου, ξεκίνησαν να καταθέτουν, προαιρετική δημόσια προσφορά, στους κατόχους ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης, όσο και στους κατόχους ομολόγων υψηλής διαβάθμισης.
Βήμα 2
Ενδιάμεσα, θα κατατεθεί στη Βουλή το σχέδιο Νόμου με τους όρους και τη δομή της ανακεφαλαιοποίησης, καθώς και τα σημαντικά κίνητρα για τους ιδιώτες, που θα επιθυμούν να τοποθετηθούν. Το εν λόγω σχέδιο επεξεργάζονται, σε συνεργασία το Τ.Χ.Σ., το Υπουργείο Οικονομικών, η Τράπεζα της Ελλάδος, οι Θεσμοί και οι ενδιαφερόμενες τράπεζες.
Βήμα 3
Στη συνέχεια, οι τράπεζες πρέπει να υποβάλουν στη Φρανκφούρτη όλα τα πλάνα εξυγίανσης/αναδιάρθρωσης, στα οποία θα περιγράφουν τις κινήσεις τους, όπως πωλήσεις θυγατρικών και άλλων περιουσιακών στοιχείων, που επίσης οδηγούν σε μείωση του λογαριασμού.
Βήμα 4
Στις 30 Οκτωβρίου, η Ε.Κ.Τ. θα γνωστοποιήσει τις κεφαλαιακές ανάγκες ανά τράπεζα, ενώ οι διοικήσεις των τραπεζών θα ενημερωθούν για τα τελικά νούμερα λίγες μέρες νωρίτερα, έχοντας υπογράψει αυστηρές ρήτρες εμπιστευτικότητας. Μετά την ημερομηνία αυτή και ανά πάσα στιγμή, έως την 10η Δεκεμβρίου, θα γίνουν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, με άνοιγμα βιβλίου προσφορών μισής ώρας στο Λονδίνο. Εάν οι ξένοι επενδυτές μπορέσουν να καλύψουν και για τις 4 τράπεζες κεφάλαια 6-8 δις ευρώ και αφαιρεθούν ο αναβαλλόμενος φόρος, τα εκτιμώμενα έσοδα από πωλήσεις θυγατρικών κ.ά., θα υπάρχει ένα «κενό» περί τα 4 δις ευρώ, το οποίο θα καλυφθεί από κεφάλαια του ESM.
Σημαντικό στοιχείο της ανακεφαλαιοποίησης, είναι το «άρρωστο» χαρτοφυλάκιο κάθε τράπεζας δηλαδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η ικανότητα αντιμετώπισής του. Στο τέλος Οκτωβρίου, η Τράπεζα της Ελλάδος, σε συνεργασία με την Blackrock, θα έχει έτοιμη την κατηγοριοποίηση των «κόκκινων δανείων», καθώς και το πόρισμα για την επίλυση του προβλήματος. Στη συνέχεια και το αργότερο, έως τα μέσα Νοεμβρίου, πρέπει να κλείσουν πολλά ανοικτά θέματα, ώστε να υπάρξει νέο πλαίσιο για το σύνολο των κόκκινων δανείων, είτε με επείγουσες αναδιαρθρώσεις είτε με αναγκαστικές πωλήσεις των προβληματικών επιχειρηματικών δανείων σε ξένα funds.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ και του ΕΒΕΠ, Β. Κορκίδης, δήλωσε:
«Η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών έχει εισέλθει στο πλέον κρίσιμο στάδιο, αποτελώντας, ενδεχομένως, τη μεγαλύτερη πρόκληση της κυβέρνησης, καθώς πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος, ενώ η αμέσως επόμενη σημαντική πρόκληση πρέπει να είναι η άρση των capital controls. Ο βασικός ρόλος των τραπεζών είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και των επιχειρήσεων που, ως γνωστόν, έχει περιοριστεί δραματικά τα τελευταία έξι χρόνια. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες πρέπει να σχεδιάσουν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα «επιχειρηματικά μικροδάνεια», πέραν των κλασικών δανείων που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, με στόχο την ενίσχυση της υγιούς μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Όλοι αντιλαμβανόμαστε, ότι το μέλλον των τραπεζών είναι συνδεδεμένο με το μέλλον των επιχειρήσεών μας, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Ως εκ τούτου, η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι καθοριστική για τους μικρομεσαίους της αγοράς, που θέλουμε τις τράπεζες δίπλα μας και όχι απέναντι μας. Η αποκατάσταση της τραπεζικής πίστης και της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, είναι θέμα ύψιστης προτεραιότητας, αφού σε αντίθετη περίπτωση, μία πιθανή αποτυχία στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης θα πυροδοτήσει σοβαρότατες συνέπειες για τους Έλληνες αποταμιευτές και τις ελληνικές επιχειρήσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω τα υπεσχημένα της Συμφωνίας. Το στοίχημα της ανακεφαλαιοποίησης πρέπει, οπωσδήποτε, να κερδηθεί από τις ελληνικές τράπεζες για λογαριασμό όλων …».