Στο ΕΒΕΠ

«Η διαχείριση των αποβλήτων στην Αττική είναι εγκλωβισμένη εδώ και δεκαετίες στο παρωχημένο μοντέλο της υγειονομικής ταφής του συνόλου σχεδόν των παραγομένων απορριμμάτων. Εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών συλλέγονται εδώ και χρόνια από κάθε γωνιά της Αττικής και των Νησιών της – με ευθύνη των Δήμων – και σχεδόν στο σύνολό τους καταλήγουν στον ίδιο αποδέκτη. Στο ΧΥΤΑ Φυλής , όπου θάβονται χωρίς ή με ελάχιστη επεξεργασία».

Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό του ο αντιδήμαρχος Δημοτικής Περιουσίας, Κτηματολογίου και Μηχανολογικού – Ηλεκτρολογικού Στέλιος Γαϊτανάρος, στο Συνέδριο με θέμα: «Πειραιάς, Ναυτιλία και Διαχείριση Απορριμμάτων», που διοργάνωσε η “Πρωτοβουλία A- Energy Investments” και πραγματοποιήθηκε στο ΕΒΕΠ. 

Συγκεκριμένα, ο αντιδήμαρχος Πειραιά, κ. Γαϊτανάρος, είπε:

«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και την ευκαιρία που δίνετε στον Δήμο Πειραιά να παρουσιάσει τις θέσεις του για το πολύ σημαντικό ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Σας μεταφέρω επίσης τον χαιρετισμό του Δημάρχου Πειραιά Γιάννη Μώραλη και την προτροπή του να συνεργαστούμε δημιουργικά Κυβέρνηση – Περιφέρεια – Δήμος – Φορείς της Πόλης και πολίτες, για την ουσιαστική αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού θέματος.

Κυρίες και Κύριοι,

Η διαχείριση των αποβλήτων, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τα τελευταία χρόνια, αλλά και της χώρας μας. Όλοι γνωρίζουμε τα πρόστιμα που κατά καιρούς έχουν επιβληθεί, αλλά και ακόμα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στη χώρα μας, μιας και δεν έχουμε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις μας ως χώρα στο ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν περιοχές που λειτουργούν Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ), ακόμα και σήμερα υπάρχουν ανενεργοί χώροι διάθεσης που δεν έχουν αποκατασταθεί.

Η διαχείριση των αποβλήτων στην Αττική είναι εγκλωβισμένη εδώ και δεκαετίες στο παρωχημένο μοντέλο της υγειονομικής ταφής του συνόλου σχεδόν των παραγομένων απορριμμάτων. Εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών συλλέγονται εδώ και χρόνια από κάθε γωνιά της Αττικής και των Νησιών της – με ευθύνη των Δήμων – και σχεδόν στο σύνολό τους καταλήγουν στον ίδιο αποδέκτη. Στο ΧΥΤΑ Φυλής , όπου θάβονται χωρίς ή με ελάχιστη επεξεργασία.

Για τον Δήμο Πειραιά, θα μπορούσαμε να πούμε πως η κατάσταση στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων σήμερα, είναι στο ίδιο επίπεδο με την κατάσταση που επικρατεί σε Πανελλαδικό επίπεδο. Η πλειοψηφία των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων οδηγείται προς ταφή (στο ΧΥΤΑ Φυλής που εξυπηρετεί την πλειοψηφία των δήμων της Αττικής, αλλά και άλλους δήμους, κατά καιρούς). Οι ποσότητες αυτές αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 90% των παραγόμενων αποβλήτων του Δήμου. Παρότι έχουν γίνει πολλές προσπάθειες από τις προηγούμενες διοικήσεις του Δήμου για να λειτουργήσουν προγράμματα ανακύκλωσης και να μειωθούν οι παραγόμενες ποσότητες των αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου, αυτές δεν είχαν συνέχεια και ως εκ τούτου δεν ολοκληρώθηκαν με επιτυχία.

Παρ’ όλ’ αυτά, ο Δήμος Πειραιά συνεργάζεται με Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης για Ειδικά ρεύματα αποβλήτων. Αυτά είναι: η Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ ΑΕ) – η οποία παρέχει τον εξοπλισμό (μπλε κάδοι και απορριμματοφόρα οχήματα) για τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων αποβλήτων συσκευασίας / χαρτί-χαρτόνι, πλαστικό, μέταλλα, γυαλί ), η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ (η οποία είναι το σύστημα για τη διαχείριση των λευκών οικιακών συσκευών και των εν γένει αποβλήτων του Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού), η ΕΝΔΙΑΛΕ ΑΕ (η οποία συλλέγει τα απόβλητα έλαια του στόλου του Δήμου Πειραιά), η EcoElastica (η οποία συλλέγει τα μεταχειρισμένα ελαστικά των οχημάτων του δήμου) και η ΣΥΔΕΣΥΣ ΑΕ (η οποία συλλέγει τους συσσωρευτές των οχημάτων του Δήμου). Παράλληλα, ο Δήμος Πειραιά συμμετέχει στον ΕΔΣΝΑ και εναποθέτει τα απορρίμματα που συλλέγει στο ΧΥΤΑ Φυλής.

Το κόστος της διαχείρισης για τα παραγόμενα απόβλητα του Δήμου Πειραιά, μπορεί να χωριστεί σε δύο βασικές κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκει το κόστος συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων μέχρι και το ΣΜΑ Σχιστού, όπου ο Δήμος Πειραιά παραδίδει τα ΑΣΑ στον ΕΔΣΝΑ και στη δεύτερη ανήκει το κόστος που καταβάλλεται στον ΕΔΣΝΑ προκειμένου τα ΑΣΑ του Δήμου Πειραιά να οδηγηθούν προς ταφή στο ΧΥΤΑ Φυλής.

Σύμφωνα με την υπ’ αρ. 03/15 Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΣΔΝΑ.  η προσωρινή τιμή έτους 2015, που περιλαμβάνει εισφορές και αντισταθμιστικά, καθορίστηκε στα 45 € ανά τόνο εισερχομένων απορριμμάτων. Ο καθορισμός του συνολικού προσωρινού ποσού (εισφορών και αντισταθμιστικών) των Δήμων – μελών του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. προκύπτει από το γινόμενο της προσωρινής τιμής επί το βάρος των εισερχομένων απορριμμάτων έτους 2014. Για το έτος 2015 το κόστος διάθεσης στο ΧΥΤΑ Φυλής για το Δήμο Πειραιά, ανέρχεται στα 3,7 εκ ευρώ.

Σήμερα, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα. Με την υπ αριθμ. 49 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2015 (ΦΕΚ Α’ 174) τροποποιήθηκε και εγκρίθηκε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων ( ΕΣΔΑ) και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΣΣΠΔΑ). Με το ΕΣΔΑ τίθενται οι στόχοι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (αστικών και άλλων ρευμάτων, επικινδύνων και μη επικινδύνων) με ορίζοντα το έτος 2020. Στο εγκεκριμένο ΕΣΔΑ, υιοθετούνται οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 98/2008/ΕΕ, όπως αυτές ενσωματώθηκαν στην Εθνική Νομοθεσία με το Νόμο 4042/2012.

Με την έγκριση του νέου ΕΣΔΑ, είναι απαραίτητη η επικαιροποίηση των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Τα ΠΕΣΔΑ χαράσσουν πολιτικές προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται από τον ΕΣΔΑ σε Περιφερειακό Επίπεδο. Βάσει του εγκεκριμένου ΕΣΔΑ, οι Δήμοι διατηρούν την πλήρη και όχι αποκλειστική αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και αυτό της τελικής διάθεσης. Στα πλαίσια των Τοπικών σχεδίων Αποκεντρωμένης διαχείρισης, οι Δήμοι καλούνται να σχεδιάσουν και να υποδείξουν τις ενδεδειγμένες λύσεις για όλες τις υποδομές διαχείρισης σε συνεργασία κατά το δυνατό με όμορους δήμους.

Ο Δήμος Πειραιά, σε συνέχεια των οδηγιών που έλαβε από τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια Αττικής, εκπόνησε Συνοπτικό Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων και το απέστειλε στην Περιφέρεια, το Σεπτέμβρη του 2015, προκειμένου τα προβλεπόμενα έργα και δράσεις του να ενσωματωθούν στον αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ Περιφέρειας Αττικής. Στη συνέχεια, ο Δήμος κοινοποίησε το σχέδιο διαχείρισης με ανάρτηση στην ιστοσελίδα του, προκειμένου να καταγραφούν οι αντιδράσεις στα προτεινόμενα έργα. Στη συνέχεια μια σειρά συναντήσεων στις 5 Δημοτικές Κοινότητες του Δήμου Πειραιά έλαβαν χώρα και τα σχόλια των κατοίκων ενσωματώθηκαν στο τελικό Τοπικό Σχέδιο που το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε με την υπ’ αριθμό 251 απόφασή του (12η συνεδρίαση της 16/05/2016).

Το Ολοκληρωμένο Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων του Δήμου Πειραιά καλύπτει πλήρως τις παρακάτω θεματικές ενότητες:

• Καταγράφει, Αναλύει και Αξιολογεί την υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης στερεών αποβλήτων του Δήμου σε συνάρτηση µε το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
• Εκτιμά και αξιολογεί τους υφιστάμενους διαθέσιμους πόρους µε σκοπό να αξιοποιηθούν στην κατάρτιση του τοπικού σχεδίου,
• Εκτιμά τις ανάγκες σε υποδομές και πόρους,

Άξονες δράσης του Τοπικού Σχεδίου είναι η πρόληψη και η επαναχρησιμοποίηση, δραστηριότητες διαλογής στην πηγή (∆σΠ), δράσεις υποδοχής και αξιοποίησης προδιαλεγµένων υλικών και διαχείριση σύμμεικτων.

Για το σχεδιασμό των προτεινόμενων δράσεων υιοθετήθηκαν οι στόχοι που ορίζονται από το νέο ΕΣΔΑ με χρονικό ορίζοντα το έτος 2020. Οι στόχοι αυτοί είναι:

• Η μείωση των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή να είναι στο 35% κατά βάρος του επιπέδου παραγωγής του έτους 1995
• Η χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων να φτάσει σε ποσοστό 40%
• Το 65% των παραγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών να οδηγείται για επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση με προδιαλογή τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί.

Οι προτεινόμενες δράσεις του τοπικού σχεδίου διαχείρισης του Δήμου Πειραιά, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε αυτές για την πρόληψη και την επαναχρησιμοποίηση (που περιλαμβάνουν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με διανομή φυλλαδίων, ημερίδες, σεμινάρια, ηλεκτρονικά μηνύματα, καταχωρίσεις άρθρων και δημοσιεύσεων στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο) και σε αυτές για τη προώθηση της ανακύκλωσης / διαχείρισης των αποβλήτων. Στη 2η κατηγορία ανήκουν οι δράσεις ενίσχυσης των συστημάτων Διαλογής στην Πηγή και οι δράσεις επεξεργασίας αποβλήτων. Ο ειδικός συνεργάτης του Δήμου Πειραιά, κ. Τάσος Πεταλάς και η συνεργάτης του Γραφείου μου Κα Σταυρούλα Δούμουρα, θα παρουσιάσουν αναλυτικά τις προτεινόμενες δράσεις του Τοπικού Σχεδίου.

Σημαντική παράμετρο στην υλοποίηση του εγκεκριμένου Τοπικού Σχεδίου αποτελεί η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης των προτεινόμενων δράσεων. Πηγές όπως το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΥΜΕΠΕΡΑΑ – Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», το πρόγραμμα Life+, πόροι του Πράσινου Ταμείου αλλά και τα ανταποδοτικά τέλη του Δήμου πρέπει να αξιοποιηθούν για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων.

Η φιλοσοφία των δράσεων του εγκεκριμένου Τοπικού Σχεδίου, βασίζεται στη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται προς ταφή. Υιοθετούνται πλήρως οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ και οι κατευθύνσεις του αναφορικά με τους στόχους ανακύκλωσης, καθώς και με τη μεθοδολογία που προτείνεται (κατασκευή και λειτουργία Πράσινων Σημείων, κομποστοποίηση οργανικού κλάσματος).

Κυρίες και Κύριοι,

Κλείνοντας πρέπει να τονίσω ότι κανείς δεν μπορεί μόνος του. Απαιτείται η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις προτεινόμενες δράσεις διαλογής στην πηγή, που θα οδηγήσει σε μειωμένες ποσότητες αποβλήτων που θα καταλήγουν ανεπεξέργαστες προς διάθεση. Η συνεργασία επίσης του συνόλου των παραγωγικών φορέων της πόλης (εκπαιδευτικές δομές, επιμελητήρια, σύλλογοι) αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων του εγκεκριμένου σχεδίου.

Θα μου πει κάποιος εδώ ότι χρειάζονται κίνητρα. Ναι βεβαίως. Έχουμε κατά νου να θεσπίσουμε ειδικά κίνητρα για την ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Αλλά θέλω οι συνδημότες μας να συνειδητοποιήσουν ότι η μείωση των ποσοτήτων που τελικά οδηγούνται προς ταφή, θα οδηγήσει και στη μείωση των δημοτικών τελών που πληρώνουν σήμερα.

Θέλω τέλος να τονίσω ότι η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των δημοτών και η μείωση του οικολογικού αποτυπώματος του Δήμου Πειραιά, αποτελούν άξονες προτεραιότητας στη διοίκηση του Δήμου. Σας ευχαριστώ πολύ».