Στην οδό Μάτση, στο μπακάλικο του Δούκα, στο Corfu και στο βάθος θολός ο Θερμαϊκός…

Αλέξανδρος Αρδαβάνης* Οι μαύροι με τις χορευτικές φιγούρες, που μόνο αυτή η ράτσα μπορεί, πουλάνε διάφορα είδη στη νέα παραλία περιγυρίζοντας τις ομπρέλες του Ζογγολόπουλου. Ο Ρομά με το ακορντεόν και την τρομπέτα: μια ολόκληρη ορχήστρα μου φάνηκε πως άκουγα να ηχεί… και δε θα σου λείπω γιατί θα ναι η φωνή μου το τραγούδι της ερήμου που θα σ’ ακολουθεί…

Πηδάει η μνήμη πίσω πολύ· η φοιτητογειτονιά στις Σαράντα Εκκλησιές. Ο Νιγηριανός Λη Ολουσέγουν στο υπογάκι της οδού… Δε μπορώ να ανακαλέσω τώρα το κάθετο στην οδό Κυριάκου Μάτση δρομάκι με το μικρό μπακάλικο του Δούκα. Εκεί που ο συγκάτοικος έτρεχε και και έπεσε από την “τρικλοποδιά” του σεισμού. Καλοκαίρι ’78. Τότε που μαθαίναμε την αλφαβήτα της Ιατρικής, πλάι πλάι με τον φίλο τον Μπάμπη λόγω αλφαβητικής γειτνίασης -Ανδρεάδης, Αρδαβάνης.

Σαράντα χρόνια μετά, ακόμα φίλοι -βοήθησε και η τυχαία ή καθόλου τυχαία, συστράτευση στην ίδια υπόθεση της άσκησης “Ογκολογίας σε Δημόσιο νοσοκομείο”. Δεκαετία του εβδομήντα. Εγώ και κάποιοι άλλοι στον τρίτο όροφο του Κοντογόνη. Παιδιά μικρο- ή μεσοαστών, στην ίδια γειτονιά με τους φοιτητομετανάστες που κανείς μας δεν ήξερε τότε από πού κρατούσε η σκούφια τους -μπορεί ούτε κι αυτοί οι ίδιοι. Ξένοι ανάμεσά μας αλλά και ψευτοαδελφωμένοι για ένα μικρό διάστημα -όσο κρατάνε οι “σπουδές “.

Με όνειρα θολά για κάποιο αύριο· διαφορετικά ο καθένας αλλά σίγουρα με κάποια κοινά -τα κοινά και ολόιδια όνειρα των ανθρώπων κάθε τόπου και φυλής, κάθε θρησκεύματος για την επόμενη και τη μεθεπόμενη, άγνωστη πάντοτε ημέρα.

Όνειρα κοινά, ανεκπλήρωτα ευτυχώς, των ανθρώπων -για τα ζώα ξέρουμε πως κι αυτά ονειρεύονται, αλλά τι; Από ποιο στάδιο εξέλιξης ονειρεύονται τα έμβια; Ποια η χρησιμότητα των ονείρων; Αχ αυτή η ανεπιθύμητη εξέλιξη στην “κορυφή” των εμβίων αυτού του γέρικου πλανήτη… Και μιλάει εδώ ένας αλκοολικός της ονειροβασίας, ένας υπνοβάτης που ξέρει πως τα πολλά όνειρα είναι πρώιμο σημείο μεταγενέστερης εκδήλωσης σχιζοφρένειας…

Σαράντα Εκκλησιές, σαράντα χρόνια πριν. Μεταφυσικές λαγνείες και ακροβασίες του νου. Όλα χύμα στη μνήμη, αλλά έρχονται με μια απίστευτη τάξη. Είναι η παράταξη· η συστοιχία των πληγών και των απότοκων ουλών τους.

Τι έχει αλλάξει από τότε; Τότε Corfu, το κυριλέ ζαχαροπλαστείο, τώρα ο Μikel. Από “δήθεν” σε δήθεν. Τότε νιος – με τη στριψιά στη θέαση των πραγμάτων σαράντα χρόνια απαράλλαχτα ίδια- σήμερα μεσήλικος -γεμάτος και σε εσωτερική κοίλανση εν ενελίξει.

Ήρθα πριν μια ώρα και παραξενεύτηκα που δεν είχε πολύ θόρυβο. Τώρα είναι ορυμαγδός. Δεν το αντέχω πια. Μπορεί και από φθόνο για τη νιότη που βουίζει γύρω. Στο βάθος θολός ο Θερμαϊκός· ή τα μάτια μου. Τα ξεραμένα μάτια θαμπώνουν, όχι τα βουρκωμένα· αυτά παρέχουν μέγιστη διαφάνεια. Τις στιγμές της συγκίνησης βλέπεις καθαρά.

Πέρασε και η ημικρανία. Ξέρω τώρα να τη χειριστώ με φάρμακα μοντέρνα – μάλλον όμως αυτή ξέρει να με χειρίζεται. Τότε δεν ήξερα και έπαιρνα φάρμακα ακατάλληλα αβέρτα, ας μην περνούσε. Την έδιωχνε ο έρωτας, την ποδοπατούσαν τα όνειρα και οι φίλοι γύρω.

Τι έχει αλλάξει από τότε; Τίποτε ουσιαστικά· ο κόσμος επιμένει απαράλλαχτα όμορφος. Ακόμα κι όταν έχει συννεφιά, όπως σήμερα στη Σαλονίκη. Με όλες τις ηλικίες να σεργιανούν στην αναπεπταμένη παραλία της. Ελπίζοντας πάντα στο αίσιο αύριο. Όπως πρέπει σε όσους έχουν επίγνωση του αμετάβλητα όμορφου κόσμου· αυτού του “πάντα αρχινισμένου / με τη σπορά και τον θερισμό / την εξουσία και την υποταγή / τον έρωτα και την ταπείνωση του φύλου“. Πόσα περισσότερα ξέρει ή δεν ξέρει η νιότη;

(*) Ο δρ. Αλ. Αρδαβάνης είναι ιατρός ογκολόγος διευθυντής στο αντικαρκινικό νοσοκομείο “Άγιος Σάββας”