Παιδάκια εκτός των… τυχών

|> Στέλιος Κοπανίδης

|> Η οικονομική κρίση που πλήττει την τελευταία οκταετία την Ελλάδα έχει αναδείξει ένα συγκλονιστικό πρόβλημα, που ξεφεύγει τεχνηέντως της προσοχής των εκάστοτε κυβερνώντων.

Το πρόβλημα αυτό ακούει στο όνομα «παιδική φτώχεια». Ένα πολυσύνθετο πρόβλημα, που αντιμετωπίζεται ως να μην υπάρχει, κρύβεται σκοπίμως κάτω από το χαλί, με αποτέλεσμα οι ζοφερές εκθέσεις που το αναδεικνύουν να απευθύνονται σε ώτα μη ακουόντων. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση-σοκ της UNICEF, μισό εκατομμύριο παιδιά στην Ελλάδα ζουν σε συνθήκες πλήρους αποστέρησης. Από το 2009 που ενέσκηψε η οικονομική λαίλαπα παρατηρείται μια δραματική επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των παιδιών στη χώρα μας, με αποτέλεσμα η παιδική φτώχεια να απογειωθεί στο 55,1%, από το 20,7% που ήταν στην προ κρίσης χρονική περίοδο.

Σχεδόν ένα στα δύο Ελληνόπουλα ζουν σε συνθήκες αποστέρησης, δηλαδή στερούνται βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Μάλιστα, με ποσοστό 45% η Ελλάδα, με μεγάλη διαφορά, είναι η χώρα όπου τα παιδιά αντιμετωπίζουν την υψηλότερη υλική αποστέρηση μεταξύ των 14 παλαιότερων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από εκείνο που παρουσιάζει η αμέσως επόμενη σε υλική υστέρηση χώρα, η Ιταλία, με 24,4%.

Υψηλότατο είναι και το ποσοστό των Ελληνόπουλων που ζουν σε συνθήκες πλήρους αποστέρησης. Τα αντίστοιχα ποσοστά στις σκανδιναβικές χώρες, στη Γερμανία, στην Αυστρία και στην Ολλανδία είναι μικρότερα του 5%.

Οι εικόνες παιδιών που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ένα κουλούρι στο σχολείο ή διαβάζουν χωρίς φως και κοιμούνται σε παγερά διαμερίσματα, ιδίως τις κρύες νύχτες του χειμώνα, δεν παραπέμπουν σε πολύ παλιές και δύσκολες δεκαετίες, αλλά είναι αποκαλυπτικά και αμοντάριστα πλάνα της σημερινής Ελλάδας, που βρίσκεται εν υπνώσει κινούμενη στους ρυθμούς του Survivor…

Η έκθεση της UNICEF αποτυπώνει το επίπεδο διαβίωσης και ευημερίας των παιδιών στη χώρα μας χρησιμοποιώντας δείκτες μέτρησης της φτώχειας, της αποστέρησης και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η έντονη και παρατεταμένη ύφεση και οι πολιτικές λιτότητας, με δραματική μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία, έχουν πλήξει τα μέγιστα οικογένειες με παιδιά. Αποτέλεσμα, τα παιδιά να αντιμετωπίζουν πλέον σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας και αποστέρησης σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό.

Το φαινόμενο προσλαμβάνει μείζονα σημασία, λόγω του γεγονότος ότι η φτώχεια κατά την παιδική ηλικία, που είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη για την εν γένει εξέλιξη, οδηγεί στη συσσώρευση μειονεκτημάτων και τείνει να εγκλωβίζει τα άτομα σε παγίδες φτώχειας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής, συμβάλλοντας παράλληλα στη διαγενεακή αναπαραγωγή των φαινομένων της ανισότητας και της αποστέρησης.

Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης της UNICEF, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη σχεδιασμού και εφαρμογής κατάλληλων πολιτικών για την υποστήριξη και ενίσχυση των οικογενειών με παιδιά, ενώ θεωρείται σημαντική η στήριξή τους μέσω ενός κατάλληλου μείγματος παροχών και ρυθμίσεων για την εναρμόνιση του εργασιακού και οικογενειακού βίου.

Συμπεράσματα εξόχως αποκαλυπτικά της ζοφερής πραγματικότητας, με επισημάνσεις και τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος.

Το θέμα, όμως, είναι ποιος θα εφαρμόσει στην πράξη αυτές τις επισημάνσεις. Ασφαλώς όχι οι νυν κυβερνώντες και εν γένει το πολιτικό προσωπικό που διαθέτει η χώρα, που δυστυχώς έχει άλλες «προτεραιότητες» και το οποίο αρέσκεται να αναδεικνύει τα ελάσσονα αλληθωρίζοντας μπροστά στα μείζονα. Όμως, με αυτήν την πολιτική του, υποθηκεύει το παρόν και το μέλλον των παιδιών του και κατ’ επέκταση της ίδιας της Ελλάδας.